Harttamponnade: symptomen, ECG, paradoxale pols, richtlijnen

By Cristiano Antonino On Juli 29, 2022

In de geneeskunde verwijst 'harttamponnade' naar een abnormale ophoping van vocht of bloed in de pericardiale holte die leidt tot veranderingen in het cardiovasculaire systeem

Harttamponnade kan acuut of chronisch zijn en wordt gekenmerkt door een reeks gekoppelde hemodynamische gebeurtenissen die kunnen evolueren tot cardiovasculaire collaps

Myocardvrije wandruptuurtamponade komt het vaakst voor bij ouderen met een hartgeschiedenis, zoals een eerder acuut myocardinfarct.

Pathofysiologie

Ophoping van bloed in de pericardiale holte, die normaal gesproken een virtuele holte is, resulteert in:

een toename van de intrapericardiale druk;
de toename van de druk veroorzaakt een stijging van de centrale veneuze druk, die bedoeld is om de hartvulling te behouden en instorting van de ventriculaire wand te voorkomen;
dit leidt tot een vermindering van de veneuze terugkeer naar het hart;
tegelijkertijd wordt de transmurale druk (dwz diastolische druk minus pericardiale druk) verlaagd tot nul, wat leidt tot een vermindering van de voorbelasting.

Het eindresultaat is dus een stijging van de atriale en pericardiale druk, een inspiratoire verlaging van de systolische bloeddruk (paradoxale pols) en arteriële hypotensie.

Oorzaken van pericardiale tamponade

In een gezond pericardium bevindt zich tussen de 25 en 50 ml vloeistof, bekend als pericardiale vloeistof, die dient om te smeren en de wrijving te verminderen die zou optreden tijdens het wederzijds verschuiven van de twee pericardiale bladen.

Naarmate de vloeistof toeneemt, zal de pericardiale druk evenredig toenemen en zullen we verschillende klinische en symptomatische beelden hebben: als de vloeistof plotseling toeneemt, zoals in het geval van een breuk van de myocardwand, neemt de intrapericardiale druk snel toe en kan deze de intracardiale druk overschrijden, leidend tot harttamponnade.

Verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat symptomen al kunnen optreden bij ongeveer 100 ml.

De oorzaken die tot een dergelijke versnelling kunnen leiden zijn:

veneuze en lymfatische obstructie, na intracardiale manoeuvres, zoals het inbrengen van een pacemaker, of tijdens hartkatheterisatie
tumor en/of metastasen;
trauma aan het myocardium, bijv. bij een auto- of sportongeval.

Verschillende ziekten kunnen leiden tot het ontstaan van tamponnade, waaronder neoplasmata en chronische ontstekingsziekten van het hartzakje: het beloop is echter minder snel en hartfalen met perifeer oedeem zal zich over een langere periode manifesteren.

De belangrijkste oorzaken van harttamponnade zijn:

1) bloedinzamelingen secundair aan:

penetrerende wonden of ernstig stomp trauma;
breuk van aorta- of coronaire aneurysma's;
breuk van het hart tijdens een acuut myocardinfarct;
myocardperforatie tijdens hartkatheterisatie, plaatsing van een pacemaker, sternale beenmergbiopsie, pericardiocentese;
hemorragische diathese of behandeling) antistollingsmiddel (hemorragische exsudatieve verzamelingen).

2) sereuze of exsudatieve verzamelingen secundair aan:

acute pericarditis van virale, bacteriële, tuberculeuze, neoplastische, uremische etiologie;
cardiale en extracardiale neoplastische processen (paraneoplastische syndromen);
anasarca.

Symptomen van harttamponade

Milde harttamponnade kan asymptomatisch zijn, terwijl matige en ernstige vormen zich manifesteren met symptomen zoals dyspneu, angina pectoris en duizeligheid.

De aanwezigheid van de zogenaamde paradoxale puls, dat wil zeggen de verlaging van de arteriële druk in inspiratie tot boven de fysiologische 10 mmHg, samen met de toename van de veneuze druk, zichtbaar als jugulaire turgor, arteriële hypotensie en de perceptie van gedempte harttonen (Beck's triade) , leidt vaak tot de afwezigheid van perifere pulsperceptie, zelfs in aanwezigheid van normale elektrische activiteit (elektromechanische dissociatie).

CARDIOBESCHERMING EN CARDIOPULMONALE RESUSCITATIE? BEZOEK NU DE EMD112-STAND OP EMERGENCY EXPO VOOR MEER DETAILS

Schematisch zijn de symptomen van tamponnade:

verlaging van de systolische druk tijdens de inspiratiefase;
gevoel van precordiale (borst) pijn en onderdrukking;
dyspneu;
tachycardie (versnelde hartslag);
arteriële hypotensie (verlaging van de bloeddruk);
verre en gedempte tonen;
paradoxale Kussmaul-puls (vermindering van de pulsamplitude, tot verdwijning, tijdens de inspiratiefase);
teken van Kussmaul (inspiratoire uitzetting van de nek aderen);
turgor van de aderen van de nek en bovenste ledematen, secundair aan verhoogde veneuze druk;
schok.

Diagnose van harttamponnade

De diagnose harttamponnade wordt vermoed via de kliniek (geschiedenis en objectief onderzoek) en bevestigd door middel van:

elektrocardiogram.
thoraxfoto: toont vergroting van de hartschaduw met niet-verstopte longvelden
echocardiografie: tijdens harttamponnade neemt de snelheid van de tricuspidalis- en pulmonale stromingen toe bij inademing, terwijl die van de aorta- en mitrale stromingen afneemt, aangezien dit in bijna alle gevallen wordt waargenomen, suggereert de afwezigheid van dit element de aanwezigheid van een niet-“ tamponade" effusie
hartkatheterisatie: dit is nuttig als men in twijfelgevallen zeker wil zijn van de diagnose, door de juiste atriale druk te meten, die bij een tamponade gelijk is aan de pericardiale druk, terwijl deze normaal hoger is.

ECG bij harttamponnade

Op het elektrocardiogram uitgevoerd bij een patiënt met harttamponnade, merkt men op:

gerelateerde berichten

Gezondheidsuitgaven in Italië: een groeiende last voor huishoudens

11-2024-XNUMX

Volièrewaarschuwing: tussen virusevolutie en menselijke risico's

4-2024-XNUMX

Een dag in het geel tegen endometriose

28-2024-XNUMX

Hoop en innovatie in de strijd tegen alvleesklierkanker

27-2024-XNUMX

inconstante elektrische afwisseling van de QRS- en P- en T-golven;
verminderde spanning van de P-golf, QRS (in geen enkele perifere lead is de R-golf hoger dan 5 mm en in geen enkele precordiale lead is de R-golf hoger dan 10 mm) en T-golf.

ECG-APPARATUUR? BEZOEK DE ZOLL-STAND OP EMERGENCY EXPO

De differentiële diagnose van harttamponnade moet in de eerste plaats worden gesteld met:

cardiogene shock;
acute rechter congestieve decompensatie.

In beide gevallen is een paradoxale puls ongewoon.

Paradoxale pols: hoe wordt deze beoordeeld?

Een paradoxale puls is een significante afname van de pulsamplitude en systolische druk van meer dan 10 mmHg tijdens inspiratie.

Een lichte verlaging van de systolische druk secundair aan een relatieve toename van het bloed in de longvaten tijdens het inademen is normaal, terwijl bij tamponade de verlaging meer uitgesproken is.

De grootte van de paradoxale puls kan worden gekwantificeerd met een bloeddrukmeter: deze is gelijk aan het drukverschil dat hoorbaar is bij het uitademen bij de eerste Korotkoff-toon en het drukniveau waarbij de tonen hoorbaar zijn in alle fasen van de ademhalingscyclus.

De omgekeerde vorm (afname van de systolische en diastolische druk tijdens inspanning) is daarentegen een indicatie van hypertrofische cardiomyopathie.

Behandeling van harttamponnade

Het behandelprotocol omvat:

de snelle opname van de patiënt, eventueel op een intensive care-afdeling, om pericardiocentese en eventueel pericardiectomie uit te voeren;
het vermijden van verlaging van de veneuze druk met aderlaten en diuretica, aangezien veneuze hypertensie, door de toename van de intrapericardiale druk in evenwicht te brengen, zorgt voor een zekere mate van hartvulling, wat een tijdelijk compensatiemechanisme vertegenwoordigt.

Het is belangrijk om te onthouden dat het verwijderen van zelfs kleine hoeveelheden vocht (zelfs minder dan 100 ml) snel leidt tot een goede verbetering van de symptomen en hemodynamiek, omdat het de pericardiale druk/volumeverhouding verandert, daarom is drainage de belangrijkste therapie bij de patiënt met harttamponnade.

Pericardiocentese

Bij tamponnade onder lage druk (minder dan 10 cm water) wordt bij voorkeur geen pericardiocentese gebruikt.

Integendeel, in meer ernstige gevallen moet de drainageprocedure worden gebruikt: chirurgisch (via subxiphoid incisie of video-geassisteerde thoracoscopie) of percutaan, met een naald- of ballonkatheter.

De voordelen van 'bedekte' naalddrainage hangen samen met de echogeleide methode: de eenvoud van het inbrengen en laten zitten van de katheter, zelfs dagenlang, en het direct in de pericardiale ruimte kunnen toedienen van medicijnen.

Het kleinere trauma en de mogelijkheid van hemodynamisch volgend op de drainage, bepalen de timing voor verwijdering, die over het algemeen wordt afgeraden tenzij de resterende vloeistof ongeveer 25 ml is.

De voordelen van 'open' drainage op de operatietafel hebben betrekking op de mogelijkheid tot volledige verwijdering van vocht, directe toegang tot weefsel voor eventuele biopsieën en de mogelijkheid om gelokaliseerde effusies af te voeren.