Kniepathologieën: de synoviale plica

By Cristiano Antonino On Juni 8, 2023

De synoviale plica is een verdikking van het synoviale membraan van de knie, een dun bindweefselmembraan aanwezig in de gewrichten

Onder normale omstandigheden zijn er vier hoofdplooien in de knie, maar degene die het vaakst verantwoordelijk is voor een aandoening is de mediale patellaplooi.

Als we het hebben over verdikking van de synoviale flap, bedoelen we een frequente maar vaak asymptomatische aandoening die optreedt wanneer de flap, terwijl hij dikker wordt, vast komt te zitten tussen harde structuren.

Wanneer de flap dan ontstoken raakt, kan in sommige gevallen pijn optreden, waardoor de benige gewrichten moeilijk kunnen verschuiven.

Gegevens hebben aangetoond dat het vrouwelijk geslacht meer door deze aandoening wordt getroffen dan het mannetje.

Synoviale vouwverdikking kan idiopathisch zijn, of secundair aan trauma of ontsteking van het synoviale weefsel.

Secundaire vormen komen het meest voor en zijn vaak het gevolg van herhaald trauma of microtrauma tijdens sportactiviteiten en herhaalde flexie-extensiebewegingen, zoals vaak het geval is bij activiteiten zoals hardlopen.

De diagnose synoviale plica wordt gesteld door klinische evaluatie door de arts en door het uitvoeren van verschillende tests, maar is pas zeker na artroscopische evaluatie

Soms is het voldoende om de uitgevoerde fysieke activiteit aan te passen, bijvoorbeeld joggen vervangen door fietsen, en als er een bijzonder gevoelig gebied van de knie is, ijs aanbrengen na fysieke activiteit.

In ongecompliceerde gevallen kan een langzaam herstel binnen 3-6 maanden worden bereikt.

De behandeling is in eerste instantie conservatief, dwz het omvat medicamenteuze therapie en fysiotherapie gedurende enkele weken, en als dat laatste niet lukt, wordt de plica arthroscopisch verwijderd met een speciale schaar en een scheerapparaat.

Er moet aan worden herinnerd dat chirurgie is gereserveerd voor die patiënten bij wie alle conservatieve behandelingsmodaliteiten hebben gefaald.

Er zijn geen bijzondere complicaties gemeld, hoewel het erg belangrijk blijft om deze aandoening te diagnosticeren om eventuele ongemakken die door de getroffenen worden waargenomen, weg te nemen.

Synoviale plica-symptomen

Symptomen van de synoviale flap zijn voornamelijk kniepijn tijdens flexie-extensiebewegingen van het gewricht en episodes van pseudo-gewrichtsvergrendeling als gevolg van de aanwezigheid van ontsteking en gewrichtseffusie.

In werkelijkheid komt synoviale plicapijn zelden geïsoleerd voor; het wordt meestal geassocieerd met andere aandoeningen die verantwoordelijk zijn voor kniepijnsyndromen, zoals een meniscusruptuur, de gevolgen van de ziekte van Osgood Schlatter (ontsteking van de tibiale tuberositas een van de meest voorkomende oorzaken van kniepijn) en patellaire tendinitis.

Een persoon met synoviale plica kan ook een gevoel van spanning voelen langs de binnenkant van de knie wanneer deze gebogen is.

In deze positie kan men namelijk pijn voelen bij aanraking en kan de plica ook onder de huid worden gevoeld als een touwtje dat knapt tijdens kniebewegingen.

In enkele gevallen kan de knie, vooral als de plica erg ontstoken is, er ook gezwollen uitzien door de ontstekingseffusie erin.

Soms neemt de proefpersoon bij het ontwaken een 'morning pop' waar tijdens flexie-extensie van de knie bij ongeveer 30° tot 40° flexie en die vervolgens in de loop van de dag verdwijnt.

Oorzaken van synoviale plica

In de praktijk kunnen repeterende buig- en strekbewegingen van de knie, zoals bij hardlopen, maar ook bij typische alledaagse houdingen zoals traplopen en afdalen, stappen of hurken deze ontsteking veroorzaken.

Vanuit anatomisch oogpunt zijn er vier soorten knieplooien

suprapatellaire plica
mediopatellaire plooi
parapatellaire vouw
infrapatellaire plica

De plica die het vaakst ontstekingssymptomen veroorzaakt, is de mediopatellaire plica.

Chronische ontsteking kan een aandoening van fibrose veroorzaken, waardoor de plica zijn elasticiteit verliest en onbuigzaam en dikker wordt.

Het resultaat is dat de verharde plica bekneld raakt tussen de patella en de femurcondylus tijdens de extensiebeweging, wat pijn bij de patiënt veroorzaakt.

Een van de vrij zeldzame oorzaken van deze aandoening kan te wijten zijn aan hypertonie, stijfheid of hypertrofie van de genu articularis-spier, waarvan de actie is om te voorkomen dat het kapsel tussen de patella en het trochlea wordt geklemd terwijl de knie wordt gestrekt.

Overmatig trekken door deze spier leidt tot een verhoogde spanning van de plica, waardoor de wrijfwrijving op de condylus tijdens knieflexie toeneemt.

Diagnose

De diagnose van de synoviale flap is in wezen klinisch, dwz gebaseerd op de dokterstest van de knie en de medische geschiedenis van de patiënt.

Sommige auteurs hebben deze laesie (synoviale flap) ingedeeld in 4 typen:

TYPE A: akkoordklep
TYPE B: smalle klep
TYPE C: brede klep
TYPE D: onderverdeeld in drie subgroepen: gefenestreerde, dubbele en gebroken emmerhandgreepplexus

Om een synoviale plooi te identificeren, worden verschillende tests uitgevoerd, namelijk

de extensietest: terwijl de patiënt op zijn rug ligt en de knie 90° gebogen is, wordt een snelle extensie van het scheenbeen gevraagd alsof er tegen een bal wordt getrapt en de test wordt als positief beschouwd als deze beweging pijn veroorzaakt;
de flexietest: met de patiënt in rugligging, knie gestrekt en van de bank af, wordt de patiënt gevraagd om een snelle flexie uit te voeren en vervolgens abrupt te stoppen wanneer de knie ongeveer 30°-60° gebogen is, als deze manoeuvre pijn veroorzaakt, wordt de test overwogen positief;
de MMP-test: bestaat uit het handmatig uitoefenen van spanning op het inferieure mediale patellofemorale gewricht met de patiënt in rugligging met de duim van de onderzoeker, wat de aanwezigheid van pijn identificeert. Als deze pijn afneemt met 90° flexie met behoud van kracht, wordt de MPP-test als positief beschouwd.

Andere tests die nodig kunnen zijn voor de diagnose zijn de rotatie-valgustest en de Koshino- en Okamoto-houdtest, maar deze hebben een lagere betrouwbaarheid. Vanuit instrumenteel oogpunt kan een MRI de arts veel waardevolle informatie verschaffen, maar het is mogelijk niet voldoende om een normale van een pathologische plica te onderscheiden.

Conventionele röntgenfoto's zijn nodig om andere oorzaken van kniepijn te elimineren, maar ze helpen niet bij het diagnosticeren van plica.

In feite zijn röntgenfoto's in de meeste gevallen niet nodig, deels omdat de flap onzichtbaar is voor röntgenfoto's, maar ze kunnen nodig zijn om te controleren op andere veranderingen in de knie.

Meer hulp wordt geboden door musculoskeletale echografie, die een goede visualisatie van de zachte weefsels mogelijk maakt.

Pathologieën waarmee rekening moet worden gehouden bij de differentiële diagnose zijn onder meer het patellofemoraal syndroom (meest voorkomend) en mediale meniscusletsels, maar ook het laterale facethyperdruksyndroom en het syndroom van Hoffa.

De definitieve diagnose vereist een vrij ingrijpende test, namelijk artroscopie, die bestaat uit het inbrengen van een glasvezelkabel die is aangesloten op een camera en een televisiescherm in de knie, waardoor de binnenkant van de knie zichtbaar wordt.

Afgezien van recidieven zijn complicaties bij arthroscopische chirurgie van het plicasyndroom afwezig of weinig.

Ze staan hieronder vermeld:

oppervlakkige infecties
septische arthritis
gezamenlijke effusies
diepe veneuze trombose
longembolie
iatrogene zenuwbeschadiging
schade als gevolg van iatrogene laesies van vatenkeloïde littekens
falen als gevolg van pijn op meniscusresidu
aanhoudende pijn
iatrogene kraakbeenletsels
kniestijfheid
kreupelheid
hemartrose

Behandelingen

Therapie voor synoviale plica is gericht op regressie van de acute of inflammatoire fase, door de ledemaat te laten rusten en niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen te nemen, en vervolgens door te gaan met fysiotherapie met quadricepsversterking en rekoefeningen om spier- en gewrichtsherstel te beheren.

Meestal hoeft de proefpersoon geen krukken te gebruiken.

Fysiotherapietechnieken (laser, echografie en iontoforese, enz.) kunnen ook worden gebruikt om de ontsteking te elimineren, en infiltraties met cortison in de plica kunnen nuttig zijn.

Over het algemeen nemen de symptomen met deze maatregelen af. Als de symptomen daarentegen aanhouden, kan de arts een operatie aanbevelen, die alleen in bepaalde gevallen nodig is, namelijk:

wanneer de symptomen zeker het gevolg zijn van de aanwezigheid van de synoviale flap, bij afwezigheid van andere gewrichtspathologieën die dit zouden kunnen rechtvaardigen;
wanneer een sterk fibrotische plica wordt gevonden, aangezien conservatieve therapie in deze gevallen minder effectief is;
als er chondrale plicatielaesies zijn (dwz groeven op de femurcondylus veroorzaakt door contact met de plicatie).

Complicaties van synoviale plica-operaties

Ingrijpen op de synoviale flap is belangrijk omdat deze in ernstige gevallen kan evolueren naar een fibrotische, koordachtige flap.

Om de complicaties te voorkomen die het gevolg kunnen zijn van deze aandoening, is het erg belangrijk dat degenen die meer blootgesteld zijn, zoals hardlopers, eventuele overmatige pronatie corrigeren door modellen van schoenen aan te nemen met een grotere stabiliteit en mogelijk ook anti-schok inlegzolen of orthesen.