Neurologische revalidatie is bedoeld voor mensen die een beroerte, dwarslaesie of ernstig hoofdtrauma hebben gehad en voor patiënten die lijden aan neurodegeneratieve ziekten zoals Parkinson of multiple sclerose

Het heeft tot doel de motorische en cognitieve herstelprocessen te versnellen bij mensen die problemen hebben met balans, kracht, coördinatie, maar ook met geheugen, aandacht of taal.

Neurologische revalidatie is een tak van de revalidatiegeneeskunde die zich, voor zover mogelijk, richt op het herstellen van sensomotorische en cognitieve gebreken en het beperken van de daarmee samenhangende handicaps, om de kwaliteit van leven van de patiënt en re-integratie in het gezins- en sociale leven te verbeteren.

Wat is neurologische revalidatie?

Neurorevalidatie is de medische discipline die zich bezighoudt met het functioneel herstel van patiënten die zijn getroffen door ziekten van het centrale en/of perifere zenuwstelsel.

Patiënten die zijn opgenomen op de afdeling neurorevalidatie hebben aanzienlijke neurologische schade opgelopen, zoals ernstig hoofdtrauma, een beroerte, een spinal navelstrengletsel, of worden beïnvloed door progressieve degeneratieve processen zoals Parkinson of multiple sclerose; met ernstige fysieke problemen, in de meeste gevallen plotseling en in volledig welzijn, krijgen ze te maken met verwoestende terugvallen die de kwaliteit van leven van henzelf en hun dierbaren drastisch veranderen.

Het zijn mensen die niet alleen fysiek, maar ook psychologisch ervaren nood en moeten daarom volledig worden verzorgd.

ICF-classificatie voor kwaliteit van leven met een handicap

Om de betekenis van kwaliteit van leven voor een gehandicapte zo goed mogelijk te beschrijven, wordt de afgelopen jaren verwezen naar de begrippen die door de ICF zijn geformuleerd, de International Classification of Functioning, Disability and Health.

Het algemene doel van deze classificatie is om een ​​gestandaardiseerde en uniforme taal te bieden om als referentiemodel te dienen voor het beschrijven van de componenten van gezondheid en gezondheidsgerelateerde aandoeningen.

Er is te lang behoefte geweest aan een 'gemeenschappelijke taal' voor het beschrijven van het functioneren op interdisciplinair en internationaal niveau.

De ICF bracht een grote verschuiving in perspectief van de focus op pathologie naar het analyseren van de gevolgen van pathologie.

De volgende stap was een verandering in het scenario van sociaal en gezondheidsbeleid, waardoor de focus begon te verschuiven van acute naar chronische ziekten (epidemiologische transitie).

Uiteindelijk betreft medisch ingrijpen dankzij de ICF de hele persoon (niet alleen het lichaam) en met de introductie van het begrip menselijk 'functioneren' wordt de patiënt beoordeeld in alle dimensies (fysiek, psychologisch, persoonlijk, familie en sociaal) .

De doelstellingen van neurologische revalidatie

Dit gezegd hebbende, zijn de verschillende neurorevalidatie-interventies gericht op:

• verder functieverlies bij patiënten met een handicap voorkomen of vertragen;
• om te verbeteren of indien mogelijk te helpen bij het herstel van de functie
• compenseren voor functieverlies;
• huidige functie behouden.

Met andere woorden, interventie voor neurorevalidatie is een sterk gearticuleerd proces dat is toegesneden op de restfunctie van de persoon met een handicap.

Neurale plasticiteit en de toepassing ervan in de neurologische revalidatiebenadering

Rehabilitatie-interventie werd tot ongeveer twintig jaar geleden door weinig wetenschappelijke rapporten ondersteund en was hoofdzakelijk gebaseerd op empirische waarnemingen.

Met de meer recente ontwikkeling van neurofysiologische en neuroimaging-wetenschappen, heeft het concept van neuronale plasticiteit, een van de meest fascinerende mogelijkheden van het zoogdierbrein, dwz zijn vermogen om zich aan te passen aan nieuwe situaties en zijn neurale organisatie te veranderen, zijn weg gevonden naar de mainstream.

In het geval van neurologische aandoeningen hebben talrijke studies aangetoond dat groepen neuronen die zich zeer dicht bij een laesie in sensomotorische gebieden bevinden, geleidelijk de functie van de beschadigde aangrenzende cellen kunnen vervangen en overnemen.

Deze speciale capaciteit van onze hersenen is daarom gebruikt om te proberen de neuromotorische functies te herstellen die verloren zijn gegaan als gevolg van de ziekte.

In dit opzicht hebben recente studies aangetoond dat een bepaalde motorische handeling kan worden uitgevoerd met niet de stimulatie van een enkel en selectief hersenmotorgebied, maar van meerdere verschillende gebieden, vaak enkele millimeters van elkaar, waarmee wordt aangetoond dat identieke bewegingen kunnen worden gestimuleerd vanuit meerdere niet aaneengesloten locaties.

Dit vermogen heeft duidelijke implicaties voor motorisch leren en plastische reorganisatie, omdat het herstel en/of compensatie van een motorische functie na een blessure mogelijk maakt.

De innovatie van robotapparaten

Een van de meest recente revalidatiestrategieën voor bewegingsherstel omvat het gebruik van robotapparatuur.

De rol van de patiënt staat daarbij 'centraal'.

De proefpersoon wordt gevraagd een bepaalde motorische handeling uit te voeren.

Als de persoon de beweging niet kan voltooien, grijpt de robot in en voltooit hij de uitvoering met een snelheid die is afgestemd op de resterende capaciteiten van het onderwerp.

Experimenteel bewijs heeft aangetoond dat lichaamsbeweging op basis van vrijwillige bewegingen, die een fundamenteel element vormen in robotbehandeling, uiterst positieve resultaten oplevert:

• het bevordert functioneel herstel na traumatische verwondingen van het centrale zenuwstelsel;
• Het stimuleert ook het proces van neurogenese (vorming van nieuwe neuronen), wat op zijn beurt de plasticiteit bevordert.

Naast neuromotorische revalidatie in strikte zin zou waar nodig ook neurocognitieve revalidatie moeten worden aangeboden.

Het belang van neurocognitieve revalidatie

Cognitieve functies, uiterst complexe aspecten van de menselijke natuur, vormen de reeks controlemechanismen van onze hersenen en worden weergegeven door de processen van:

• planning;
• organiseren;
• initiatie;
• vermogen om problemen op te lossen;
• het vermogen om fouten te corrigeren;
• ruimtelijk-temporele oriëntatie;
• aandacht;
• geheugen.

Ze zijn essentieel voor overleving en sociale relaties.

Het volstaat te zeggen dat maar liefst 75% van de overlevenden van een beroerte klaagt over executieve disfunctie: wanneer ze aanwezig zijn, verliezen patiënten onvermijdelijk de mogelijkheid om hun autonomie te herwinnen bij het beheren van activiteiten van het dagelijks leven.

Dit suggereert het belang van neurocognitieve revalidatie in de subacute fase na een beroerte om patiënten te helpen hun aandachtsprocessen, geheugen en uitvoerende functies te herstellen.

Interventies moeten zo vroeg mogelijk worden uitgevoerd, gebruikmakend van de periode waarin de hersenen, onmiddellijk na schade, fysiologisch hormonen afgeven in de bloedsomloop die neurogenese bevorderen.

Doordat de executieve disfunctie kan worden verbeterd, kunnen patiënten zich gemakkelijker aan de revalidatiebehandeling houden, wat leidt tot betere resultaten.

De strategieën voor het toepassen van cognitieve training van executieve functies zijn talrijk in de klinische praktijk: net als bij neuromotorische revalidatie zijn gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken bij grote groepen patiënten nodig om de meest geschikte technieken te identificeren.

Lees ook:

Revalidatietherapieën bij de behandeling van systemische sclerose

Rugpijn: het belang van houdingsrevalidatie

ALS: nieuwe genen geïdentificeerd die verantwoordelijk zijn voor amyotrofische laterale sclerose

Bron:

GSD