Kleurveranderingen in de urine: wanneer een arts raadplegen?
Het kan voorkomen dat onze urine er anders uitziet dan normaal. In bepaalde omstandigheden is het raadzaam om medisch advies in te winnen en diagnostische tests te ondergaan om het probleem te onderzoeken
Maar wat zijn de veranderingen die we kunnen herkennen aan de kleur van onze urine en wanneer moeten we ons zorgen maken?
Heldere, gele urine
Door de geschiedenis heen zijn ziekten van het urinestelsel (nieren, urineleiders, blaas en urethra) gediagnosticeerd door veranderingen in de kleur van urine.
Hoewel er tegenwoordig een verscheidenheid aan diagnostische hulpmiddelen beschikbaar is, is analyse van de kleur en het uiterlijk van urine nog steeds essentieel bij het diagnosticeren van mogelijke ziekten van het urinestelsel, dat wil zeggen de nieren, urineleiders, blaas en urethra.
Onder normale omstandigheden heeft urine een min of meer uitgesproken gele kleur en een helder uiterlijk.
De verschillende kleuren kunnen te wijten zijn aan de aanwezigheid van nier-, urologische of systemische ziekten, en de verschillende graden van troebelheid zijn gerelateerd aan zwevende bloedlichaampjes.
Veranderingen in de kleur en helderheid van urine gaan echter niet noodzakelijkerwijs gepaard met problemen.
Donkergekleurde en sterk ruikende urine
Donkerder dan normaal en sterker ruikende urine kan bijvoorbeeld ook wijzen op uitdroging of bijzonder hevig zweten.
Naarmate het verloren vocht wordt aangevuld, krijgt de urine zijn normale kleur terug.
Het gebruik van bepaalde medicijnen kan ook leiden tot donkere urine, aangezien pigmentatie van de urine een van de ongewenste effecten van deze medicijnen is.
Als de donkere kleur daarentegen gepaard gaat met een troebel, stinkend uiterlijk en pijn bij het plassen, kan een infectie de oorzaak zijn.
In ernstigere gevallen kan donkere urine in verband worden gebracht met een teveel aan bilirubine uit de lever of andere stoffen zoals spierenzymen, of kan het verband houden met slecht functionerende delen van het urinestelsel.
Roodgekleurde urine en bloed in de urine
Roodachtige urine kan wijzen op hematurie, dwz bloed in de urine.
Als het bloed te onderscheiden is door de kleur van de urine, wordt dit macrohematurie genoemd. Als het niet zichtbaar is voor het blote oog en wordt gedetecteerd door fysisch-chemische urine-analyse, wordt het microhematurie genoemd.
Bloed in de urine kan verschillende oorzaken hebben.
Hematurie bij inspanning impliceert bijvoorbeeld de aanwezigheid van roodachtig gekleurde urine na zeer intensieve fysieke training en treedt voornamelijk op na het hardlopen.
Hematurie kan ook worden veroorzaakt door bekkentrauma, bijvoorbeeld door contactsporten.
Bloed in de urine kan echter afkomstig zijn van elk orgaan in de urinewegen en kan afzonderlijk of in combinatie met andere symptomen optreden, zoals buikpijn of moeilijk urineren.
Schuim in de urine
Schuim in de urine betekent niet per se dat er iets mis is met de urine.
Schuimvorming kan worden veroorzaakt door bijzonder snelle urineproductie, uitdroging of zelfs wasmiddelresten in het toilet.
Schuim in de urine wordt ook geassocieerd met behandeling met bepaalde medicijnen en urineweginfecties.
Als het probleem aanhoudt of verergert, kan dit duiden op proteïnurie, wat een abnormale aanwezigheid van eiwit in de urine is.
Welke urinetests moeten worden uitgevoerd bij kleurveranderingen?
Bij donkergekleurde urine, hematurie of schuim in de urine, zonder dat deze verschijnselen gepaard gaan met lichamelijke inspanning, uitdroging of het innemen van nieuwe medicijnen, is het verstandig om contact op te nemen met uw huisarts die u zo nodig de juiste uit te voeren tests: meestal urinechemie en urinecultuur, die essentieel zijn om de mogelijke oorzaken te identificeren.
Urineonderzoek is een eenvoudige, niet-invasieve test die kan worden gebruikt om nier- en urologische aandoeningen in een vroeg stadium te diagnosticeren en moet daarom worden opgenomen in elke routinecontrole.
Als de urinechemie aangeeft dat er iets mis is, moet een specialist nefrologie/urologie worden geraadpleegd en moeten er nader onderzoek worden gedaan, zoals microscopische urinesedimentanalyse, echografie van de urinewegen en specifieke bloedonderzoeken. In ernstigere situaties kunnen tweedelijnsonderzoeken (uro-CT of uroRMN) of nierbiopsie nodig zijn.
Elke laboratoriumwijziging moet altijd in de klinische context van het individu worden geplaatst.
Lees ook:
Panresistentie, Candida Auris in Amerikaanse ziekenhuizen: waarschuwing van CDC Atlanta