EKG pacjenta: jak w prosty sposób odczytać elektrokardiogram
Zapis elektrokardiogramu (EKG) charakteryzuje się kilkoma cechami zwanymi falami dodatnimi i ujemnymi, które powtarzają się w każdym cyklu pracy serca i wskazują na specyficzną aktywność serca związaną z propagacją sercowego impulsu elektrycznego
Normalny zapis EKG ma charakterystyczny wygląd, który zmienia się tylko w przypadku wystąpienia problemów: dana patologia ma tendencję do powodowania określonych zmian w jednym lub kilku punktach zapisu, powracających fal o zmienionej wysokości, kształcie lub odwróconych. W tym artykule znajdziesz wskazania do podstawowej interpretacji prawidłowego i zmienionego zapisu elektrokardiograficznego.
Aby interpretacja EKG była wiarygodna, elektrody muszą być prawidłowo ustawione: błąd w ustawieniu może prowadzić do wyników fałszywie dodatnich, tj. zmienionych fal wskazujących na patologie, które w rzeczywistości nie występują.
Dokładne odczytanie zapisu EKG wymaga dużej wiedzy i doświadczenia.
Normalne fale elektrokardiogramu (EKG), kompleksy, interwały, odcinki i odcinki
Są one zdefiniowane jako:
- fale dodatnie: fale znajdujące się powyżej linii izoelektrycznej;
- fale ujemne: fale znajdujące się powyżej linii izoelektrycznej.
Fala P.
Jest to pierwsza fala generowana w cyklu i odpowiada depolaryzacji przedsionków.
Jest mały, ponieważ skurcz przedsionków nie jest tak silny.
Jego czas trwania waha się od 60 do 120 ms, a jego amplituda (lub wysokość) wynosi 2.5 mm lub mniej.
Kompleks QRS
Odpowiada depolaryzacji komór i składa się z trzech następujących po sobie fal:
- Załamek Q: jest ujemny i mały, odpowiada depolaryzacji przegrody międzykomorowej;
- Załamek R: jest bardzo wysokim dodatnim szczytem i odpowiada depolaryzacji wierzchołka lewej komory;
- Fala S: jest to również mała fala ujemna i odpowiada depolaryzacji obszarów podstawy i tylnej lewej komory. Cały kompleks trwa od 60 do 90 ms. Repolaryzacja przedsionków również występuje w tym przedziale, ale nie jest widoczna, ponieważ jest maskowana przez depolaryzację komór.
Fala T.
Repolaryzacja komór.
Nie zawsze można go zidentyfikować, ponieważ może mieć również bardzo małą wartość.
Fala U
Jest to fala, której nie zawsze można docenić w śladzie, reprezentuje repolaryzację włókien Purkinjego.
Trakt ST (lub segment)
Jest to odległość między załamkiem S a początkiem załamka T, oznacza odstęp między depolaryzacją komór a początkiem repolaryzacji komór (przywrócenie podstawowych warunków elektrycznych).
W porównaniu z izoelektrycznym, nie powinien być ani powyżej, ani poniżej więcej niż 1 mm we wszystkich przewodach z wyjątkiem V1 i V2, w których jednak powinien pozostać poniżej 2 mm.
Odstęp QT
Reprezentuje skurcz elektryczny, czyli czas, w którym następuje depolaryzacja i repolaryzacja komory.
Jego czas trwania zmienia się wraz ze zmianą tętna, zwykle pozostając między 350 a 440 ms.
Interwał PR
Jest to odległość między początkiem załamka P a początkiem zespołu QRS; reprezentuje odstęp wymagany do dotarcia depolaryzacji przedsionków do komór.
Musi trwać od 120 ms do 200 ms (od 3 do 5 kwadratów).
Interpretacja EKG dorosłych
Tętno (HR) i interwał RR
Częstość akcji serca jest definiowana jako liczba uderzeń serca na minutę (bpm) i jest związana z częstością komór.
Tętno na poziomie 70 uderzeń na minutę oznacza, że w ciągu jednej minuty dochodzi do 70 skurczów komór.
Uzyskanie HR ze śladu elektrokardiograficznego jest dość proste.
Zapis EKG jest kompilowany na papierze milimetrowym, który przechodzi przez elektrokardiograf z szybkością 25 mm na sekundę, więc pięć boków kwadratów 5 mm reprezentuje 1 sekundę.
Dlatego łatwo sobie wyobrazić, jak można natychmiast uzyskać tętno, szacując, ile czasu upływa między jednym cyklem a następnym (mierzy się czas między dwoma szczytami R, zwany interwałem RR).
Na przykład, jeśli mamy kompleks co 4 kwadraty po 5 milimetrów, oznacza to, że nasza częstotliwość wynosi około 75 uderzeń na minutę.
To znaczy, ponieważ każdy kwadrat 5 mm odpowiada 0.2 s, a zatem 4 kwadraty 0.8 s, wystarczy podzielić 60 s (1 minuta) przez 0.8 s, aby otrzymać częstotliwość 75 uderzeń na minutę.
Lub prościej, możemy podzielić 300 przez liczbę 5 mm kwadratów między dwoma sąsiednimi pikami R.
Obliczanie nieregularnego tętna
To, co właśnie zostało powiedziane, dotyczy sytuacji, gdy rytm serca jest normalny, ale w przypadku rytmu nieregularnego, tj. jeśli zauważysz, że szczyty załamka R nie występują w regularnych odstępach i są oddzielone zmienną liczbą kwadratów, musi policzyć liczbę szczytów występujących w ciągu sześciu sekund i pomnożyć wynik przez 10.
To obliczenie daje oszacowanie częstości akcji serca; na przykład, jeśli w sześciosekundowym interwale śladowym widać siedem załamków R, można oszacować, że serce bije w tempie 70 uderzeń na minutę (7 x 10 = 70).
Alternatywnie można policzyć liczbę zespołów QRS obecnych na śladzie o długości 10 sekund; pomnóż tę wartość przez 6, aby znaleźć liczbę uderzeń na minutę.
Bradykardia i tachykardia
Normalna częstotliwość u dorosłych w spoczynku wynosi od 60 do 100 uderzeń na minutę.
Wyższe częstotliwości nazywane są tachykardiami, bradykardiami o niższych częstotliwościach; oba mogą być fizjologiczne (częstoskurcz fizjologiczny występuje np. podczas ćwiczeń, podczas gdy bradykardia fizjologiczna jest typowa dla zawodowych sportowców) lub patologiczne.
Elektrokardiogram, analiza rytmu: zwykły i zatokowy?
Pierwsza ocena polega na ustaleniu, czy odstępy między załamkami R są zawsze takie same, czy też nie różnią się od siebie o więcej niż 2 kwadraty.
W tym przypadku możemy powiedzieć, że rytm jest regularny.
Druga ocena dotyczy obecności i morfologii załamka P: jeśli znajduje się on przed zespołem QRS i jest dodatni w DII i ujemny w aVR, to możemy zdefiniować rytm jako zatokowy, czyli impuls elektryczny pochodzi z węzła zatokowo-przedsionkowego (normalna kondycja).
Obecność ujemnego załamka P w DII musi sugerować, po pierwsze, możliwą inwersję elektrod obwodowych, po drugie, inne niż normalne pochodzenie impulsu (ekstrasystolia i/lub częstoskurcz przedsionkowy -TA-).
Czasami załamek P nie znajduje się przed zespołem QRS, ale po nim: w tym przypadku jest związany z przewodzeniem wstecznym impulsu, które występuje w wielu zaburzeniach rytmu, zarówno nadkomorowych (TPSV), jak i komorowych (VT).
Obecność nieregularnego rytmu związanego z brakiem wyraźnego załamka P musi sugerować najczęściej spotykaną arytmię w codziennej praktyce: migotanie przedsionków (AF).
Jest to określane jako chaotyczna aktywność elektryczna przedsionków, skutkująca nieefektywnym skurczem ścian, a w konsekwencji wysokim prawdopodobieństwem powstania w nich skrzepów.
Inną często spotykaną arytmią, charakteryzującą się czasem nawet regularnym rytmem i typowymi falami piłokształtnymi (falami F), jest trzepotanie przedsionków (FLA).
Jest to spowodowane przez zwarcie elektryczne (arytmia ponownego wejścia) oddziałujące na przedsionek. Różni się od AF większą regularnością cyklu komorowego.
Morfologia QRS
Normalnie powinien być dodatni w DI, amplituda fali R powinna wzrosnąć od V1 do V6, podczas gdy fala S powinna maleć, czas trwania powinien być mniejszy niż 100-120 ms (2.5-3 kwadraty), fala Q powinna mieć czas trwania mniej niż 0.04 s (1 kwadrat), a amplituda powinna być mniejsza niż ¼ następnego załamka R (załamki Q w DIII i aVR nie są brane pod uwagę).
Na podstawie czasu trwania zespołu definiuje się częstoskurcze lub bradykardie z szerokimi lub wąskimi zespołami QRS.
Gdy jest wąski (czas trwania poniżej 100 ms) wskazuje na prawidłowe przewodzenie komorowe.
Jeśli jest dłuższy niż 120 ms, jest określany jako szeroki i wskazuje na spowolnienie przewodzenia, które może dotyczyć określonej części układu przewodzącego (jak w przypadku bloków rozgałęzień) lub pod-Hissowskiego pochodzenia serca rytm (łączny lub komorowy).
Obecność częstoskurczu z szerokimi zespołami QRS o zmiennej amplitudzie i morfologii z jednego kompleksu do drugiego jest typowa dla migotania komór (VF).
Jest to arytmia, która najczęściej powoduje zatrzymanie krążenia w związku z VT; jest to spowodowane zdezorganizowaną aktywnością elektryczną komór, w wyniku której ustaje aktywność mechaniczna.
Jeśli tuż przed szerokim QRS natrafimy na gwałtowne wychylenie charakteryzujące się linią pionową (kolec), mamy do czynienia ze stymulacją rozrusznika.
Morfologia załamka T
Gdy ma taką samą biegunowość jak zespół QRS w odprowadzeniach obwodowych i jest dodatni w odprowadzeniach przedsercowych (lub ujemny od V1 do V3 u młodych kobiet), wskazuje na prawidłową repolaryzację komór. W przeciwnym razie wskazuje na niedokrwienie lub cierpienie mięśnia sercowego, przerost komór, chorobę serca).
Odstęp PR, związek między załamkami P a zespołami QRS
Odstęp PR wyraża przewodzenie impulsu przez węzeł przedsionkowo-komorowy, wiązkę His oraz lewą i prawą gałąź.
Musi trwać od 120 ms do 200 ms (od 3 do 5 kwadratów).
Gdy jest krótszy, może być wariantem prawidłowym (występującym np. u kobiet w ciąży) lub wskazywać na obecność dodatkowej drogi przedsionkowo-komorowej (preekscytacja komorowa, WPW).
Jeśli jest długi, wskazuje na spowolnienie przewodzenia do komór (blok przedsionkowo-komorowy lub BAV).
W normalnych warunkach stosunek P:QRS wynosi 1:1, tj. każdy załamek P, po stałym odstępie PR, odpowiada zespołowi QRS i każdy zespół QRS musi być poprzedzony załamkiem P.
Gdy z drugiej strony stwierdzimy, że stosunek P:QRS wynosi 1:2 lub 1:wiele oraz odstęp PR, którego czas trwania stopniowo się wydłuża, mamy do czynienia z blokiem przedsionkowo-komorowym (AVB):
- Blok przedsionkowo-komorowy I stopnia: wydłużony PR
- Bloki przedsionkowo-komorowe II stopnia typu I: postępujące wydłużanie odstępu PR aż do zaniku przewodzenia w komorze (blokada P, czyli bez zespołu QRS)
- Bloki przedsionkowo-komorowe II stopnia typu II: odstęp PR jest prawidłowy, ale przewodzenie wynosi 2:1, 2:1, 3:1 itd.
- Blok przedsionkowo-komorowy III stopnia lub blok całkowity: dysocjacja przedsionkowo-komorowa, bez stałego związku między załamkami P a zespołami QRS.
W AVB III stopnia liczba załamków P jest na ogół większa niż liczba (wąskich) QRS.
Jednak w przypadku częstoskurczów komorowych liczba zespołów QRS (szerokich) jest na ogół większa niż liczba załamków P.
Odstęp QT w elektrokardiogramie
Wyraża całkowity czas depolaryzacji i repolaryzacji komór i zmienia się w zależności od częstości akcji serca; dlatego jest bardziej poprawnie wyrażony jako QTc, tj. skorygowany o częstość akcji serca. Normalna wartość waha się od 350 do 440 ms.
Jest patologiczny zarówno wtedy, gdy jest krótszy (zespół krótkiego odstępu QT), jak i dłuższy (zespół długiego odstępu QT) i w obu przypadkach wiąże się ze zwiększonym prawdopodobieństwem wystąpienia arytmii komorowych.
Trakt ST
Wyraża zakończenie depolaryzacji komór; można go znaleźć skondensowany z załamkiem T od V1 do V3 i w odniesieniu do izoelektryka nie może być ani powyżej, ani poniżej o więcej niż 1 mm we wszystkich przewodach z wyjątkiem V1 i V2, w których jednak musi pozostać poniżej 2 mm.
W przypadku stwierdzenia wyższego niż normalnie superelewacji mówimy o uszkodzeniu mięśnia sercowego, czyli obrazie zgodnym z ostrym zawałem mięśnia sercowego (AMI).
Lokalizacja przewyższenia umożliwia lokalizację zawału i tętnicy wieńcowej dotkniętej niedrożnością:
- uniesienie odcinka ST w DII, DIII i aVF (z podpoziomowaniem lustrzanym w DI i aVL) wskazuje na zawał mięśnia sercowego dolnej części serca spowodowany niedrożnością prawej tętnicy wieńcowej;
- Uniesienie odcinka ST w DI, V2-V4 (z niedoborem zwierciadlanym w DII, DIII i aVF) wskazuje na zawał mięśnia sercowego przedniego w wyniku niedrożności gałęzi przedniej międzykomorowej.
Czytaj także:
Emergency Live jeszcze bardziej…Live: Pobierz nową darmową aplikację swojej gazety na iOS i Androida
Choroba serca: co to jest kardiomiopatia?
Szmery w sercu: co to jest i kiedy się martwić
Syndrom złamanego serca rośnie: znamy kardiomiopatię takotsubo
Co to jest kardiowerter? Omówienie wszczepialnego defibrylatora
„D” jak umarli, „C” jak kardiowersja! – Defibrylacja i migotanie u pacjentów pediatrycznych
Zapalenia serca: jakie są przyczyny zapalenia osierdzia?
Czy masz epizody nagłej tachykardii? Możesz cierpieć na zespół Wolffa-Parkinsona-White'a (WPW)
Wiedząc, że zakrzepica może interweniować w skrzep krwi
Procedury dla pacjentów: Co to jest zewnętrzna kardiowersja elektryczna?
Zwiększenie siły roboczej EMS, szkolenie laików w korzystaniu z AED
Różnica między kardiowersją spontaniczną, elektryczną i farmakologiczną
Co to jest kardiomiopatia Takotsubo (zespół złamanego serca)?