Zespół lęku uogólnionego: czym jest i jak go rozpoznać

By Krystiana Antonina On Listopada 22, 2022

Zaburzenie lękowe uogólnione: w literaturze i praktyce klinicznej istnieje taksonomia (klasyfikacja, nomenklatura) zaburzeń lękowych, która czasami jest nieostrożna z powodu możliwego współwystępowania z innymi zaburzeniami oraz z powodu podobieństwa kilku objawów w różnych formach różnych zaburzenia lękowe

Jest to źródłem co najmniej trzech zagrożeń:

pierwsze, bardziej ogólne ryzyko polega na podawaniu leków, które nie są specyficzne dla tego „rodzaju” lęku, ale na połączeniu leku przeciwdepresyjnego – na ogół typu SSRI (inhibitor wychwytu zwrotnego serotoniny) – i środka przeciwlękowego, czasami w razie potrzeby
drugie ryzyko polega na tym, że niewiele uwagi poświęca się aspektom osobowości, a tym samym „typowi” osoby dotkniętej określonym zaburzeniem lękowym
po trzecie, zaburzenia lękowe nie otrzymują przestrzeni nozograficznej (tj. opisu choroby), na którą zasługują.

Jest to poważny problem jatrogenezy (czyli błędu, zaniedbania recepty lub diagnozy), który niesie ze sobą nieobojętne aspekty społeczne (50 proc. dożywotni).

Z funkcjonalnego punktu widzenia należy pamiętać, że zmiana, dysfunkcja mózgu, o której mowa, dotyczy osi podwzgórze-przysadka-nadnercza, czyli – w skrócie – osi hormonalnej, która łączy struktury limbiczne, podwzgórze i przysadkę mózgową z nadnerczami w celu uwolnienia kortyzolu, który – jeśli jest podwyższony – prowadzi do zachowań związanych z lękiem.

W rzeczywistości przedłużające się zdarzenia anksjogenne prowadzą do takich samych efektów jak zmiany depresyjne, czyli redukcji neuroprzekaźników, takich jak serotonina i noradrenalina, ale także i przede wszystkim hiperaktywacji wspomnianej osi, ze znacznym wzrostem właśnie hormonu kortyzolu we krwi , co jest niezbędne do przeciwdziałania lub sprzyjania reakcji na nagłą zmianę sytuacji.

Ten niezbity fakt powinien lepiej kierować receptą farmakologiczną.

Ponadto celowe byłoby uwzględnienie paradygmatu „skazy-stresu”, czyli interakcji między predyspozycją do wystąpienia określonego zaburzenia (skazy, która obejmuje również aspekty osobowościowe) a egzystencjalnymi warunkami jego manifestowania się ( który obejmuje aspekty afektywno-emocjonalne).

Jako dowód na znaczenie cech osobowości związanych z zaburzeniami lękowymi, DSM 5 – oprócz faktycznej klasyfikacji zaburzeń lękowych – zapewnia następujące osobne kategorie:

Unikające zaburzenie osobowości (tj. zaburzenie osobowości fobicznej)
Obsesyjno-kompulsywne zaburzenie osobowości
W dobrej praktyce klinicznej dla prawidłowego wskazania terapeutycznego konieczne jest przestrzeganie co najmniej tych kryteriów
dokładnie zbadać charakter zaburzenia lękowego, zgodnie ze wszystkimi wskazaniami, jakie można uzyskać z dokładnego wywiadu i uważnego wysłuchania opisu objawów
narysować możliwie wiarygodny obraz osobowości pacjenta
zrozumieć subiektywne poczucie lęku opisywane przez pacjenta
obserwować styl życia i ewentualne upośledzenia w pracy i stosunkach społecznych
empatyczne wysłuchanie cierpienia pacjenta i w ścisłej współpracy psychiatrów i psychoterapeutów zweryfikowanie zdolności pacjenta do tolerowania psychoterapii, najczęściej bezwzględnie koniecznej w połączeniu lub w zastępstwie terapii farmakologicznej prowadzącej do remisji ostrych stanów (leki przeciwdepresyjne i przeciwlękowe są czwartą najczęściej przepisywaną kategorii farmakologicznej, a w szczególności wśród leków przeciwlękowych delorazepam jest najczęściej sprzedawany na świecie)
nie lekceważą dynamiki zaburzeń lękowych, powierzchownie klasyfikując je jako „zło stulecia”.

W praktyce diagnostycznej z wykorzystaniem DSM 5 należy przestrzegać dwóch następujących kryteriów dla dwóch zaburzeń lękowych uważanych za odrębne i zaliczanych do zaburzeń osobowości, a mianowicie zaburzenia unikania i zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego:

1) Kryterium A: ocena stopnia upośledzenia 4 „Elementów Funkcjonowania Osobowości”, którymi są:

Domena własna: 1) tożsamość własna – 2) samostanowienie

Domena interpersonalna: 3) Empatia – 4) Intymność

2) Kryterium B: co najmniej dwie subdomeny lub cechy:

Uczuciowość negatywna (chwiejność emocjonalna, niepokój)

Oderwanie (unikanie).

Należy również przestrzegać następującej struktury hierarchicznej:

Lękowo-wymiotne zaburzenie osobowości: spektrum zaburzeń internalizacyjnych (tj. „wycofanie się” w siebie)
Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne: spektrum zaburzeń nerwicowych.

Niezależnie od metody diagnostycznej podkreśla się konieczność i celowość dobrego różnicowania różnych typów zaburzeń lękowych w celu zastosowania i wskazania najodpowiedniejszej terapii.

Uogólnione zaburzenie lękowe (GAD)

Jest to z pewnością pozornie najłatwiejsze do zdiagnozowania zaburzenie lękowe.

Ale tak nie jest, ponieważ oznaki i symptomy prowadzą do znacznie łatwiejszego myślenia o diagnozie depresji reaktywnej i dlatego czasami jest ona tak leczona.

Uogólniony niepokój objawia się bez wyraźnego powodu, nawet z dnia na dzień, ale nie mija w przyszłości; wręcz przeciwnie, staje się „zastraszonym” stanem umysłu.

Osoba normalnie zdolna do radzenia sobie z powszechnym niepokojem, którego wymaga życie, nagle nie jest już w stanie tego zrobić, a wszystko staje się źródłem niepokoju i paraliżującego uduszenia.

Człowiek „nie wie dlaczego”: wie tylko tyle, że nie może się „niepokoić” o wszystko i każde zdarzenie, nawet łagodne, przeraża go do tego stopnia, że nie jest w stanie zastosować najmniejszych środków ochronnych.

Nastrój jest smutny, ponieważ pojawia się frustrujące uczucie, które odbiera energię, a niezróżnicowane i nieuzasadnione zmartwienie i strach prowadzą do blokowania wyobrażeń; dlatego to strach, a nie utrata zainteresowania (jak w przypadku depresji) mobilizuje wszelkie inwestycje.

Osoba czuje się, o każdej porze dnia i nocy, nagle przytłoczona myślami, które wydają się zbyt duże, aby sobie z nią poradzić, ponieważ jest obciążona lękiem, który stał się nie do opanowania.

Nawet uzasadnione lęki i zmartwienia stają się nie do pokonania i stają się źródłem bezruchu.

Wszystko wydaje się gigantyczne, przekraczające ludzkie możliwości, a nawet nagle w chwilach spokoju pojawia się ścisk w gardle, który czyni człowieka podatnym na wszystko.

Społeczne i relacyjne znaczenie takiej sytuacji jest oczywiste, a kaskada zachowań jest naprawdę warta zapamiętania dla każdego, kto jest blisko osoby w takiej sytuacji.

Jeśli strach przeraża, ale pobudza cały mózg, uogólniony niepokój zamarza i kamienia tak bardzo, że nie można w ogóle nic zrobić.

Wątek, który należy uchwycić, zawiera się w ogólnie powiedzianym zdaniu „nie wiem dlaczego”: właśnie dlatego, że nie wiadomo, dlaczego trzeba pomóc „poznać”.

Ogólny środek uspokajający na dzień i jeden z łagodniejszych środków nasennych na noc mogą być więcej niż wystarczające, być może w połączeniu z niektórymi suplementami diety w przypadku osłabienia wrażliwości.

Podobne posty

Wydatki na opiekę zdrowotną we Włoszech: rosnące obciążenie gospodarstw domowych

Kwiecień 11, 2024

Alert wolierowy: między ewolucją wirusa a ryzykiem dla ludzi

Kwiecień 4, 2024

Dzień na żółto przeciwko endometriozie

Mar 28, 2024

Nadzieja i innowacja w walce z rakiem trzustki

Mar 27, 2024

Obowiązkowa jest natomiast psychoterapia psychodynamiczna lub behawioralna.

Winieta kliniczna dotycząca uogólnionych zaburzeń lękowych (GAD)

Carla jest po trzydziestce; jest bardzo ładną, elegancką i wyrafinowaną młodą kobietą i ma doskonałą pracę jako tłumacz.

Opisuje siebie jako charakterystycznie niespokojną ze względu na równoczesny charakter swojej pracy i zawsze trochę się boi, że nie nadąży, ale jak zawsze udaje jej się, jej niepokój jest kontrolowany, także dzięki doświadczeniu.

Przygotowuje się do zbliżającego się ślubu; jej narzeczony jest niemieckim lekarzem, którego poznała na konferencji.

Nagle Carla „zachoruje” z niepokoju i nie jest już w stanie nic zrobić, czuje się jak sparaliżowana i czuje, że wszystkie zadania ją przytłaczają.

Decyduje się na konsultację u psychoanalityka, ponieważ nie może sobie z tym poradzić.

Podczas pierwszych wywiadów poznawczych Carla jest tak zaniepokojona, że przyjmuje zachowania i postawy, które już wyraźnie nie pasują do stylu osoby szukającej pomocy.

Jest wzburzona, jej postawa jest niepewna (wyprostowany tułów, siedzi na czubku palca). krzesło, torebka na nogach), jakby miała nagle wyjść.

Jest to traktowane jako dobry sygnał prognostyczny, ponieważ może to być postrzegane jako nieświadoma postawa, że tam, podczas sesji, może znaleźć „coś”, co sprawi, że ucieknie i to ją przeraża.

W kontynuacji wywiadów zbierany jest wywiad, sprawdzana jest motywacja do zrozumienia i zmiany, zdolność do zaangażowania i tolerowania frustracji oraz proponowana jest psychoterapia ogniskowa krótkoterminowa, tj. z ustaloną liczbą sesji i z cel (skupienie) rzucenia światła na naturę lęku.

Już po pierwszych sesjach okazuje się, że niepokój jest rzeczywiście uogólniony na wszystkie fronty, ale czynnikiem wyzwalającym jest decyzja o zawarciu małżeństwa.

Terapia krótkoterminowa w dużej mierze polega – właśnie dlatego, że jest ograniczona w czasie – na wysoce stymulowanym przez analityka pojawieniu się nieświadomych emocji.

Nie trzeba było wiele, by wyzwolić bardzo wypaczone, gwałtowne emocje o charakterze seksualnym, a dzięki naleganiom analityka, by podążać drogą sugestywnej inscenizacji przemocy, uwolniono ukryty motyw jej uogólnionego niepokoju: wszystko w niej stało się niepokojący i nie do zniesienia ze względu na wspomnienie niektórych odpychająco-atrakcyjnych scen z filmu „Nocny portier” (bardzo złożona sadomasochistyczna historia między byłym niemieckim generałem SS a byłym więźniem).

Przyciąganie-wstręt, które zostały dobrze usunięte i zakopane w nieświadomości, ale konieczność wydrukowania partycypacji w języku włoskim i niemieckim zapaliła lont bomby, która jest równie niebezpieczna, jak ważna do rozbrojenia.

Stawką jest jakość i wybór seksualności oraz umiejętność oddzielania faktów od osób.

Ta kliniczna winieta dobrze pokazuje zarówno potrzebę radzenia sobie z osobą, a nie tylko objawem, jak i trudność w rozplątywaniu meandrów niepokoju.