Zjawisko Raynauda charakteryzuje się nadmiernym skurczem naczyń krwionośnych na obwodzie, co powoduje zmniejszenie przepływu krwi do dotkniętych obszarów

Reakcja może być wywołana przez zimno i/lub stres emocjonalny (intensywne emocje, przerażenie) i/lub szybką zmianę z ciepłego na zimne lub inne czynniki, z których niektóre wciąż nie są w pełni zrozumiałe.

Zmniejszony przepływ krwi powoduje drętwienie rąk, a następnie sinicę, bladość, ból, mrowienie i pieczenie.

W połowie przypadków zjawisko to może być wtórne do innych patologii; jeśli jest idiopatyczny (tj. przyczyna jest nieznana), nazywa się to zespołem Raynauda, ​​a czasami określa się go mianem nadwrażliwości lub „alergii” na zimno.

Zjawisko Raynauda występuje głównie w palcach rąk i nóg, ale może również obejmować inne obszary ciała, takie jak czubek nosa, małżowiny uszne i język

Fenomen Raynauda nosi imię francuskiego lekarza Maurice'a Raynauda (1834-1881).

Przyczyny i czynniki ryzyka zjawiska Raynauda

Czasami wiąże się z tym ból.

Nazywa się to

• pierwotny lub prymitywny: zjawisko występuje samo, bez przyczyny choroby;
• wtórne: zjawisko jest oznaką patologii;
• idiopatyczny: jeśli podstawowa przyczyna jest nieznana.

Pierwotne zjawisko Raynauda jest częstsze niż forma wtórna

Pierwotna choroba Raynauda zwykle zaczyna się poniżej 25 roku życia i dotyka głównie kobiety, które nie tolerują przeziębienia, które sięga dzieciństwa.

Z drugiej strony, pacjenci z wtórną postacią Raynauda często wykazują objawy towarzyszącego stanu (zazwyczaj zapalenia stawów, tocznia, twardziny…), takich jak ból stawów, wysypka skórna i osłabienie.

Pierwotne lub idiopatyczne zjawisko Raynauda

Zjawisko Raynauda jest uważane za prymitywne lub idiopatyczne, jeśli występuje samodzielnie i nie jest związane z innymi chorobami.

W tej postaci często występuje u młodych kobiet, a zwłaszcza w okresie dojrzewania i wczesnej dorosłości.

Uważa się, że idiopatyczny zespół Raynauda jest przynajmniej częściowo dziedziczny, chociaż konkretne geny nie zostały jeszcze zidentyfikowane.

Palenie papierosów jest czynnikiem, który może zwiększyć częstotliwość i intensywność ataków; według niektórych autorów wydaje się, że pewną rolę odgrywa również składnik hormonalny.

Kofeina, estrogeny i nieselektywne beta-blokery są często wymieniane jako czynniki obciążające, ale dowody na to, że należy ich unikać, nie wydają się solidne.

Zimna pogoda, stres psychiczny i fizyczny oraz intensywne emocje zwiększają ryzyko wystąpienia tego zjawiska.

Wtórne zjawisko Raynauda

Zjawisko Raynauda lub wtórne Raynauda jest związane z wieloma innymi stanami i chorobami:

• Choroby tkanki łącznej
• Twardzina
• Toczeń rumieniowaty układowy
• Reumatoidalne zapalenie stawów
• Zespół Sjogrena
• zapalenie skórno-mięśniowe
• Zapalenie wielomięśniowe
• Przewlekły zespół aglutyninowy
• Zespół Ehlersa-Danlosa
• Narkotyki
• Beta-blokery
• Leki cytotoksyczne – zwłaszcza chemioterapeutyki, a zwłaszcza bleomycyna
• Cyklosporyna
• Bromokryptyna
• Ergotamina
• Sulfasalazyna
• Leki stymulujące ośrodkowy układ nerwowy, np. amfetaminy i metylofenidat
• Leki bez recepty, np. pseudoefedryna
• Zawodowy
• Długotrwałe narażenie rąk na związki chemiczne lub tworzywa sztuczne, np. chlorek winylu, rtęć lub PVC
• Manifestacja paranowotworowa

Inne przyczyny i czynniki ryzyka:

• arteriopatia;
• zaburzenia nerwowe;
• kończyna dotknięta udarem;
• stwardnienie rozsiane;
• paraliż dziecięcy;
• profesjonalne wykorzystanie narzędzi wibracyjnych, takich jak młoty pneumatyczne, wykaszarki czy piły łańcuchowe;
• zespół cieśni nadgarstka;
• zespół cieśniny górnej klatki piersiowej;
• patologia tarczycy;
• palenie;
• zimno
• urazy dłoni lub stóp (złamania, operacje lub odmrożenia).

Objawy i oznaki

Zjawisko Raynauda występuje głównie w obszarach o większym rozproszeniu kalorycznym i mniejszym zapotrzebowaniu metabolicznym (bardziej zużywalnym), czyli na palcach (zwłaszcza dłoni).

W niektórych przypadkach dyskomfort lub ból są związane z dotkniętą częścią.

Charakteryzuje się trzema fazami, które mogą trwać od mniej niż minuty do kilku godzin

• Faza niedokrwienia (lub „bladości”): dopływ krwi jest zmniejszony, a obszar staje się blady, zimny, zdrętwiały, a czasem bolesny;
• Faza zastoju żylnego (lub „sinica”): dotknięty obszar zaczyna sinieć i może odczuwać mrowienie i dyskomfort;
• Faza przekrwienia reaktywnego (lub „zaczerwienienie”): krew napływa z powrotem do obszaru, a obszar wydaje się czerwonawy i ciepły. Może wystąpić mrowienie, drętwienie i ból. Normalny przepływ zwykle powraca w ciągu kwadransa.

W większości przypadków zjawisko to może zakłócać codzienne czynności pacjentów (zwłaszcza te wymagające użycia rąk lub stóp), ale nie powoduje długotrwałego uszkodzenia kończyn.

Diagnoza

Diagnoza ma zasadniczo charakter kliniczny: obiektywne badanie pozwala na wykrycie zjawiska, często bez konieczności wykonywania testów stymulacji zimnem.

Wideodeapiloskopia jest badaniem pierwszego wyboru w celu odróżnienia idiopatycznego objawu Raynauda od wtórnego do chorób ze spektrum twardziny (twardzina, zapalenie wieloskórno-mięśniowe, mieszane zapalenie tkanki łącznej).

Wideokapilaroskopia u tych pacjentów wykazuje typowe zmiany: zmniejszenie liczby pętli włośniczkowych, obszary jałowe, olbrzymie pętle włośniczkowe zwane megakapilarami, mikrokrwotoki.

Test stymulacji zimnem polega na zanurzeniu ręki pacjenta w lodowatej wodzie w celu wywołania epizodu.

Można również ćwiczyć manewr uciskowy wykonywany przez pacjenta poprzez dociskanie do siebie dłoni z rękami złożonymi podczas modlitwy (objawy, które można wywołać w bardziej zniuansowany sposób niż przy próbie stymulacji zimnej).

Powikłania zjawiska Raynauda

Powikłania są rzadkie.

Mogą wystąpić:

• owrzodzenia skóry;
• blizny;
• zgorzel;
• cienkie, zwężające się palce o gładkiej, błyszczącej skórze;
• łamliwe i wolno rosnące paznokcie.

Terapia

U pacjentów cierpiących na objaw Raynauda ważne jest unikanie ekspozycji na zimno, stosowanie rękawiczek i grubych skarpet, aby utrzymać ciepło w kończynach.

Z farmakologicznego punktu widzenia u osób opornych na leczenie zachowawcze antagoniści wapnia są bardzo skuteczni. Zmniejszają liczbę i czas trwania epizodów skurczu naczyń, wywołując rozszerzenie naczyń tętniczych obwodowych.

W cięższych przypadkach można zastosować sympatektomię (endoskopową sympatektomię piersiową), kontrowersyjny zabieg chirurgiczny.

Czytaj także:

Emergency Live jeszcze bardziej…Live: Pobierz nową darmową aplikację swojej gazety na iOS i Androida

Łuszczyca, ponadczasowa choroba skóry

Ekspozycja na zimno i objawy zespołu Raynauda

Łuszczycowe zapalenie stawów: co to jest?

Łuszczyca: pogarsza się zimą, ale to nie tylko zimno jest winne

Źródło:

Medycyna online