Cushing-syndroom: behandeling van de patiënt met hypercortisolisme (bijnierhyperfunctie)

Het syndroom van Cushing (ziekte van Cushing, hypercortisolisme, bijnierhyperfunctie) is een cluster van klinische afwijkingen veroorzaakt door overmatige niveaus van adrenocorticale hormonen (met name cortisol) of verwante corticosteroïden en, in mindere mate, androgenen en aldosteron

Wat is het syndroom van Cushing?

Het syndroom van Cushing is een aandoening van het endocriene systeem.

Het syndroom van Cushing (ziekte van Cushing, hypercortisolisme, bijnierhyperfunctie) is een cluster van klinische afwijkingen veroorzaakt door overmatige niveaus van adrenocorticale hormonen (met name cortisol) of verwante corticosteroïden en, in mindere mate, androgenen en aldosteron.

De prognose hangt af van de onderliggende oorzaak; het is slecht bij onbehandelde mensen en bij mensen met onbehandelbaar ectopisch corticotropine-producerend carcinoom.

Incidenties van het syndroom van Cushing zijn wereldwijd al gebruikelijk

Het syndroom van Cushing treft 13 van elke 1 miljoen mensen.

Het komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen en komt vooral voor tussen de 25 en 40 jaar.

Oorzaken van het syndroom van Cushing zijn de volgende

  • Overmaat. Bij ongeveer 70% van de patiënten is het syndroom van Cushing het gevolg van overmatige productie van corticotropine en de daaruit voortvloeiende hyperplasie van de bijnierschors.
  • Tumor. Bij de overige 30% van de patiënten is het syndroom van Cushing het gevolg van een cortisol-afscheidende bijniertumor, die meestal goedaardig is.

Klinische verschijnselen

Net als andere endocriene aandoeningen veroorzaakt het syndroom van Cushing veranderingen in meerdere lichaamssystemen, afhankelijk van het bijnierschorshormoon dat erbij betrokken is.

  • Spier zwakte. Spierzwakte is te wijten aan hypokaliëmie of verlies van spiermassa door toegenomen katabolisme.
  • Buffel bult. Buffelbult is een van de symptomen van de triade van Cushing, en dit zijn dikke kussentjes op de bovenrug.
  • Maan gezicht. Maangezicht is een symptoom dat deel uitmaakt van de triade van Cushing en wordt herkend als overtollig vet over het gezicht.
  • Truncale obesitas. Vetkussentjes door de hele romp verwijzen naar rompzwaarlijvigheid, een van de symptomen in de triade van Cushing
  • Maagzweer. Maagzweer is het gevolg van verhoogde maagproductie en pepsinesecretie en verminderd maagslijmvlies.
  • Prikkelbaarheid. Prikkelbaarheid en emotionele labiliteit variëren van euforisch gedrag tot depressie en psychose.
  • Hypertensie. Hypertensie treedt op als gevolg van natrium- en waterretentie.
  • Gecompromitteerd immuunsysteem. Verhoogde vatbaarheid voor infectie door verminderde productie van lymfocyten en onderdrukte vorming van antilichamen.

Complicaties van het syndroom van Cushing zijn de volgende

  • Addisoniaanse crisis. De patiënt met het syndroom van Cushing bij wie de symptomen worden behandeld door stopzetting van corticosteroïden, door adrenalectomie of door verwijdering van een hypofysetumor, loopt het risico op bijnierhypofunctie en addison-crisis.
  • Bijwerkingen van adrenocorticale activiteit. De verpleegkundige beoordeelt de vocht- en elektrolytenstatus door laboratoriumwaarden en dagelijkse gewichten te controleren.

Om het syndroom van Cushing te detecteren, wordt het volgende uitgevoerd

  • Lage dosis dexamethason-onderdrukkingstest. Dexamethason (1 mg) wordt om 11 uur oraal toegediend en de volgende ochtend om 8 uur wordt een cortisolspiegel in het plasma verkregen, wat meestal de diagnose van het syndroom van Cushing bevestigt.
  • Stimulatie test. In een stimulatietest test de toediening van metyrapon, dat de productie van cortisol door de bijnieren blokkeert, het vermogen van de hypofyse en de hypothalamus om lage niveaus van cortisol in het plasma te detecteren en te corrigeren door de productie van corticotropine te verhogen.
  • Beeldvormende studies. Echografie, CT-scan of angiografie lokaliseert bijniertumoren en kan hypofysetumoren identificeren.
  • Elektrolytniveaus. Een patiënt met het syndroom van Cushing heeft onder meer een verhoging van het serumnatrium en een verlaging van de kaliumspiegel.
  • Bloedonderzoeken. Indicatoren van het syndroom van Cushing zijn onder meer een verhoging van de bloedglucosespiegels, een vermindering van het aantal eosinofielen en het verdwijnen van lymfoïde weefsel.

Medisch management

  • Behandeling om de hormonale balans te herstellen en het syndroom van Cushing om te keren, kan bestraling, medicamenteuze therapie of een operatie noodzakelijk maken.
  • Hypofyse bestraling. Patiënten met het hypofyse-afhankelijke syndroom van Cushing met bijnierhyperplasie en ernstige cushingoïde symptomen (zoals psychose, slecht gecontroleerde diabetes mellitus, osteoporose en ernstige pathologische fracturen) kunnen bestraling van de hypofyse nodig hebben.

Farmacologische therapie

Het volgen van de voorgeschreven medicamenteuze behandeling kan herstel noodzakelijk maken.

  • Bijnierenzymremmers. Metyrapon, aminoglutethimide, mitotaan en ketoconazol kunnen worden gebruikt om hyperadrenalisme te verminderen als het syndroom wordt veroorzaakt door ectopische ACTH-secretie door een tumor die niet kan worden uitgeroeid.
  • Cortisol therapie. Cortisoltherapie is essentieel tijdens en na de operatie om de patiënt te helpen de fysiologische stress te verdragen die wordt veroorzaakt door het verwijderen van de hypofyse of de bijnieren.

Chirurgisch beheer

Het verwijderen van de bijnier of hypofyse biedt een groter slagingspercentage voor het herstel van de patiënt.

  • Transsfenoïdale hypofysectomie. Chirurgische verwijdering van de tumor door transsfenoïdale hypofysectomie is de voorkeursbehandeling als het syndroom van Cushing wordt veroorzaakt door hypofysetumoren en heeft een slagingspercentage van 80%.
  • Adrenalectomie. Adrenalectomie is de voorkeursbehandeling bij patiënten met primaire bijnierhypertrofie.

Verpleegkundig management

De verpleegkundige moet de patiënt met het syndroom van Cushing nauwlettend volgen om complicaties te voorkomen.

Verpleegkundige beoordeling

Beoordeling gericht op de effecten op het lichaam van hoge concentraties van de bijnierschors om te reageren op veranderingen in cortisol- en aldosteronspiegels.

Gezondheidsgeschiedenis. De geschiedenis bevat informatie over het activiteitenniveau van de patiënt en het vermogen om routine- en zelfzorgactiviteiten uit te voeren.

Fysiek examen. De huid wordt geobserveerd en beoordeeld op trauma, infectie, afbraak, blauwe plekken en oedeem.

Mentale functie. De verpleegkundige beoordeelt de mentale functie van de patiënt, inclusief stemming, antwoorden op vragen, bewustzijn van de omgeving en mate van depressie.

Verpleegkundige diagnose

Op basis van de beoordelingsgegevens omvatten de belangrijkste verpleegkundige diagnoses van de patiënt met het syndroom van Cushing:

  • Risico op letsel in verband met zwakte.
  • Risico op infectie gerelateerd aan veranderd eiwitmetabolisme en ontstekingsreactie.
  • Zelfzorgtekort gerelateerd aan zwakte, vermoeidheid, spierafbraak en veranderde slaappatronen.
  • Verminderde huidintegriteit gerelateerd aan oedeem, verminderde genezing en dunne en kwetsbare huid.
  • Een verstoord lichaamsbeeld in verband met een veranderd uiterlijk, verminderd seksueel functioneren en een verminderd activiteitenniveau.
  • Verstoorde denkprocessen gerelateerd aan stemmingswisselingen, prikkelbaarheid en depressie.

Planning en doelen voor verpleegkundige zorg

De belangrijkste verpleegkundige doelen voor de patiënt zijn:

  • Verlaag het risico op letsel.
  • Verlaag het risico op infectie.
  • Vergroot het vermogen om zelfzorgactiviteiten uit te voeren.
  • Verbeter de integriteit van de huid.
  • Verbeter het lichaamsbeeld.
  • Verbeter de mentale functie.

Verpleeginterventies

Verpleegkundige interventies voor een patiënt met het syndroom van Cushing omvatten:

  • Afnemend risico op letsel
  • Zorg voor een beschermende omgeving om vallen, breuken en ander letsel aan botten en zachte weefsels te voorkomen.
  • Help de patiënt die zwak is bij het lopen om vallen of botsen met meubels te voorkomen.
  • Beveel voedingsmiddelen aan met veel eiwitten, calcium en vitamine D om spierverspilling en osteoporose te minimaliseren; verwijzen naar diëtist voor hulp.

Afnemend risico op infectie

  • Vermijd onnodige blootstelling aan mensen met infecties.
  • Controleer regelmatig op subtiele tekenen van infectie (corticosteroïden maskeren tekenen van ontsteking en infectie).

Patiënt voorbereiden op een operatie

Controleer de bloedglucosewaarden en beoordeel ontlasting op bloed, omdat diabetes mellitus en maagzweren veelvoorkomende problemen zijn

Stimuleren van rust en activiteit

Moedig matige activiteit aan om complicaties van immobiliteit te voorkomen en het gevoel van eigenwaarde te bevorderen.

Plan rustperiodes gedurende de dag en bevorder een ontspannende, stille omgeving voor rust en slaap.

Bevordering van de integriteit van de huid

Gebruik nauwgezette huidverzorging om traumatisering van de kwetsbare huid te voorkomen.

Vermijd plakband, dat de huid kan scheuren en irriteren.

Beoordeel regelmatig de huid en botuitsteeksels.

Stimuleer en help de patiënt om regelmatig van houding te veranderen.

Lichaamsbeeld verbeteren

Bespreek de impact die veranderingen hebben gehad op het zelfbeeld van de patiënt en de relaties met anderen. Grote lichamelijke veranderingen verdwijnen na verloop van tijd als de oorzaak van het syndroom van Cushing kan worden behandeld.

Gewichtstoename en oedeem kunnen worden verminderd door een koolhydraatarm, natriumarm dieet; een hoge eiwitinname kan sommige vervelende symptomen verminderen.

Denkprocessen verbeteren

Leg aan patiënt en familie de oorzaak van emotionele instabiliteit uit en help hen omgaan met stemmingswisselingen, prikkelbaarheid en depressie.

Meld psychotisch gedrag.

Moedig patiënt en familieleden aan om gevoelens en zorgen te uiten.

Complicaties bewaken en beheren

Bijnierhypofunctie en addison-crisis: monitor op hypotensie; snelle, zwakke pols; snelle ademhalingsfrequentie; bleekheid; en extreme zwakte. Noteer factoren die mogelijk tot een crisis hebben geleid (bijv. stress, trauma, operatie).

Dien IV-vloeistoffen en elektrolyten en corticosteroïden toe voor, tijdens en na een operatie of behandeling zoals aangegeven.

Controleer op instorting van de bloedsomloop en shock aanwezig bij addison-crisis; snel behandelen.

Beoordeel de vloeistof- en elektrolytenstatus door laboratoriumwaarden en het dagelijkse gewicht te controleren.

Controleer de bloedglucosespiegel en rapporteer verhogingen aan de arts.

Acute bijniercrisis is een levensbedreigende aandoening die optreedt wanneer er onvoldoende cortisol is, een hormoon dat door de bijnieren wordt geproduceerd.

Patiënten zelfzorg leren

Presenteer informatie over het syndroom van Cushing mondeling en schriftelijk aan patiënt en familie.

Indien geïndiceerd, de patiënt en familie benadrukken dat abrupt stoppen met het gebruik van corticosteroïden zonder medisch toezicht kan leiden tot bijnierinsufficiëntie en het opnieuw optreden van symptomen.

Benadruk de noodzaak om voldoende corticosteroïden aan te houden om te voorkomen dat een dosis opraakt of wordt overgeslagen, omdat dit kan leiden tot een addison-crisis.

Benadruk de noodzaak van dieetaanpassingen om te zorgen voor voldoende calciuminname zonder het risico op hypertensie, hyperglycemie en gewichtstoename te verhogen.

Leer patiënt en familie om bloeddruk, bloedglucosewaarden en gewicht te controleren.

Benadruk het belang van het dragen van een medische waarschuwingsarmband en het melden van andere gezondheidswerkers dat hij of zij het syndroom van Cushing heeft.

Verwijs voor thuiszorg zoals aangegeven om te zorgen voor een veilige omgeving met minimale stress en risico op vallen en andere bijwerkingen.

Benadruk het belang van regelmatige medische follow-up en zorg ervoor dat de patiënt op de hoogte is van bijwerkingen en toxische effecten van medicijnen.

Evaluatie

Verwachte patiëntuitkomsten kunnen het volgende zijn:

  • Verlaag het risico op letsel.
  • Verlaag het risico op infectie.
  • Vergroot het vermogen om zelfzorgactiviteiten uit te voeren.
  • Verbeter de integriteit van de huid.
  • Verbeter het lichaamsbeeld.
  • Verbeter de mentale functie.

Richtlijnen voor ontslag en thuiszorg

  • De patiënt en de familie moeten worden geïnformeerd dat bijnierinsufficiëntie en onderliggende symptomen kunnen terugkeren als ontslagbevelen niet worden opgevolgd.
  • Medicatie. Instrueer de patiënt om niet abrupt en zonder medisch toezicht te stoppen met corticosteroïden omdat het syndroom zou kunnen terugkeren, dus de patiënt moet altijd voldoende corticosteroïdmedicatie hebben om te voorkomen dat het opraakt.
  • Eetpatroon. De verpleegkundige benadrukt de noodzaak van dieetaanpassingen om te zorgen voor voldoende calciuminname zonder het risico op hypertensie, hyperglycemie en gewichtstoename te vergroten.
  • Toezicht houden. De patiënt en het gezin kunnen worden geleerd om de bloeddruk, de bloedglucosewaarden en het gewicht te controleren.
  • Vervolg afspraak. De verpleegkundige moet het belang benadrukken van regelmatige medische controles, de bijwerkingen van medicijnen en de noodzaak om medische identificatie te dragen met de ziekte van Addison en Cushing.

Lees ook

Emergency Live nog meer ... Live: download de nieuwe gratis app van uw krant voor IOS en Android

Adrenogenitale syndromen: congenitale bijnierhyperplasie

Tumoren van de bijnier: wanneer de oncologische component zich bij de endocriene component voegt

Amenorroe: wat het is, symptomen, oorzaak

Hersentumoren: symptomen, classificatie, diagnose en behandeling

Wat is percutane thermoablatie van tumoren en hoe werkt het?

Symptomen en behandeling voor hypothyreoïdie

Hyperthyreoïdie: symptomen en oorzaken

Chirurgisch beheer van de mislukte luchtweg: een gids voor precutane cricothyrotomie

Schildklierkanker: soorten, symptomen, diagnose

Lymfoom: 10 alarmbellen die niet mogen worden onderschat

Non-Hodgkin-lymfoom: symptomen, diagnose en behandeling van een heterogene groep tumoren

CAR-T: een innovatieve therapie voor lymfomen

Lymfangiomen en lymfatische misvormingen: wat ze zijn, hoe ze te behandelen?

Lymfadenomegalie: wat te doen bij vergrote lymfeklieren?

Gezwollen lymfeklieren: wat te doen?

Schildklierknobbeltje: tekenen die niet moeten worden onderschat

Schildklier: 6 dingen die u moet weten om het beter te leren kennen

bron

Verpleegkundigen Labs

Andere klanten bestelden ook: