Baarmoederhalskanker (of baarmoederhalskanker): hier zijn de symptomen en behandelingen

By Cristiano Antonino On 10 mei 2023

Baarmoederhalskanker (of baarmoederhalskanker) ontwikkelt zich in het onderste deel van de baarmoeder, het orgaan van het vrouwelijke apparaat waar het embryo wordt ontvangen en ontwikkelt zich tijdens de zwangerschap

De baarmoeder heeft de vorm van een omgekeerde trechter en bestaat uit twee hoofddelen: het bovenste deel wordt het lichaam van de baarmoeder genoemd, terwijl het onderste deel de baarmoeder wordt genoemd. nek of baarmoederhals.

De baarmoederhals staat in directe verbinding met de vagina en kan worden verdeeld in twee delen, de endocervix (degene die zich het dichtst bij het lichaam van de baarmoeder bevindt) en de ectocervix of exocervix (degene die zich het dichtst bij de vagina bevindt).

De cellen langs deze twee delen van de baarmoederhals zijn niet hetzelfde: plaveiselcellen worden gevonden in de ectocervix en kliercellen in de endocervix.

De twee celtypen ontmoeten elkaar in de zogenaamde overgangszone.

De meeste baarmoederhalskankers ontstaan juist uit cellen die in deze 'grens'-zone worden gevonden.

Wat is baarmoederhalskanker (of baarmoederhalskanker)?

Baarmoederhalskanker ontwikkelt zich in het onderste deel van de baarmoeder, het orgaan van het vrouwelijk apparaat waar het embryo wordt ontvangen en ontwikkelt zich tijdens de zwangerschap.

De baarmoeder heeft de vorm van een omgekeerde trechter en bestaat uit twee hoofddelen: het bovenste deel wordt het lichaam van de baarmoeder genoemd, terwijl het onderste uiteinde de nek of baarmoederhals wordt genoemd.

De cellen langs deze twee delen van de baarmoederhals zijn niet hetzelfde: plaveiselcellen worden gevonden in de ectocervix en kliercellen in de endocervix.

De twee celtypen ontmoeten elkaar in de zogenaamde overgangszone.

De meeste kankers van de baarmoederhals zijn juist afkomstig van cellen die in deze 'grens'-zone worden gevonden.

Hoe wijdverbreid is het

Baarmoederhalskanker was lange tijd wereldwijd de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen, maar de laatste jaren is de situatie ingrijpend veranderd.

Volgens het rapport 'Global Cancer Statistics 2020', gezamenlijk opgesteld door de American Cancer Society (ACS) en het International Agency for Research on Cancer (IARC), staat baarmoederhalskanker op de vierde plaats van de meest voorkomende vormen van kanker bij vrouwen en vertegenwoordigt 6.5 procent van alle kankers die bij vrouwen worden gediagnosticeerd.

Hetzelfde rapport geeft ook aan dat dit de meest voorkomende vorm van kanker is, vooral in 23 landen, waarvan vele met een laag of gemiddeld inkomen en gelegen op het Afrikaanse continent.

In de westerse wereld blijven het aantal gevallen en het aantal sterfgevallen dalen, vooral dankzij de Pap-test en de daaropvolgende introductie van de test voor Papillomavirus (HPV) DNA, twee zeer effectieve tests voor vroege diagnose.

Elk jaar zijn er in Italië ongeveer 2,400 nieuwe gevallen, 1.3 procent van alle kankers die bij vrouwen worden gediagnosticeerd, volgens de gegevens in het rapport 'The numbers of cancer in Italy, 2020' van onder meer de Italian Association of Cancer Registries ( AIRTUM) en de Italiaanse Vereniging voor Medische Oncologie (AIOM).

In ons land is het 5-jaarsoverlevingspercentage vanaf de diagnose van baarmoederhalskankerpatiënten 68 procent en elk jaar sterven ongeveer 500 vrouwen aan de ziekte (ISTAT-gegevens 2017).

Deze cijfers zullen in de loop van de tijd verder veranderen.

Tegenwoordig beschikken we in feite over zeer effectieve preventie-, diagnose- en behandelingsinstrumenten tegen deze kanker, wat de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) ertoe heeft aangezet om op 17 november 2020 de wereldwijde strategie te lanceren om de uitbanning van baarmoederhalskanker als een probleem voor de volksgezondheid te versnellen, een doel dat binnen enkele decennia moet worden bereikt.

Baarmoederhalskanker, wie loopt er risico?

Een van de belangrijkste risicofactoren voor baarmoederhalskanker is infectie met het humaan papillomavirus (HPV), dat voornamelijk seksueel wordt overgedragen.

Daarom beschermen bepaalde maatregelen die de kans op infectie beperken (condoomgebruik en vooral vaccinatie) tegen deze vorm van kanker, hoewel ze niet 100 procent effectief zijn.

Het condoom beschermt bijvoorbeeld niet volledig tegen infectie, omdat het virus ook kan worden overgedragen door contact met delen van de huid die niet door het condoom worden bedekt.

Een vroege start van seksuele activiteit en meerdere seksuele partners kunnen het risico op infectie verhogen, evenals een immuundeficiëntie, die gelinkt kan worden aan verschillende oorzaken (bijvoorbeeld een hiv-infectie, het aids-virus of een eerdere orgaantransplantatie).

Er moet echter aan worden herinnerd dat niet alle HPV-infecties het risico op het ontwikkelen van baarmoederhalskanker in gelijke mate verhogen.

De meeste vrouwen die met het virus in aanraking komen, zijn dankzij hun immuunsysteem in staat om de infectie te elimineren zonder gevolgen voor de gezondheid.

Ten slotte is nu vastgesteld dat slechts enkele van de meer dan 100 typen HPV gevaarlijk zijn vanuit oncologisch oogpunt, terwijl de meeste zwijgen of alleen aanleiding geven tot kleine goedaardige tumoren, papilloma's genaamd, ook wel genitale wratten genoemd.

Andere factoren die het risico op baarmoederhalskanker kunnen verhogen, zijn het roken van sigaretten, de aanwezigheid van naaste verwanten met deze kanker in de familie (hoewel er geen genen zijn geïdentificeerd die verantwoordelijk zijn voor enige familierelatie), een dieet met weinig groenten en fruit, zwaarlijvigheid en, volgens sommige studies zelfs chlamydia-infecties.

Types

Baarmoederhalskanker wordt geclassificeerd op basis van de cellen waaruit ze ontstaan en bestaat voornamelijk uit twee soorten: plaveiselcelcarcinoom (ongeveer 80 procent van de baarmoederhalskanker) en adenocarcinoom (ongeveer 15 procent).

We spreken van plaveiselcelcarcinoom wanneer de kanker ontstaat uit de cellen die het oppervlak van de exocervix bedekken en van adenocarcinoom wanneer de kanker ontstaat uit de glandulaire cellen van de endocervix.

Tot slot, hoewel minder vaak voorkomend (3-5 procent van de baarmoederhalskanker), zijn er baarmoederhalskanker die een gemengde oorsprong hebben en daarom adenosquameuze carcinomen worden genoemd.

Symptomen

De vroege stadia van baarmoederhalskanker zijn meestal asymptomatisch en eventuele symptomen kunnen verband houden met andere niet-kankerachtige aandoeningen.

Alarmbellen die het vermoeden van baarmoederhalskanker kunnen wekken zijn bijvoorbeeld abnormale bloedingen (na geslachtsgemeenschap, tussen menstruatiecycli of tijdens de menopauze), vaginale afscheiding zonder bloed of pijn tijdens geslachtsgemeenschap.

het voorkomen

In de meeste gevallen leiden de cellen die tot baarmoederhalskanker kunnen leiden niet onmiddellijk tot daadwerkelijke kanker, maar genereren aanvankelijk wat artsen precancereuze laesies noemen.

Deze laesies worden CIN (cervicale intra-epitheliale neoplasie), SIL (squameuze intra-epitheliale laesie) of dysplasie genoemd en kunnen in de loop van jaren langzaam evolueren naar de kankerachtige vorm.

In werkelijkheid leiden niet alle precancereuze laesies tot kanker: in veel gevallen gaan ze spontaan achteruit zonder enige behandeling.

Het lijdt echter geen twijfel dat het voorkomen van de vorming van dergelijke laesies, of het vroegtijdig diagnosticeren en behandelen ervan, het optreden van baarmoederhalskanker bij de bevolking drastisch kan verminderen of bijna kan elimineren.

Het beperken van het aantal seksuele partners en het vermijden van relaties met mensen die risico lopen, blijven twee mogelijke preventiestrategieën, maar ongetwijfeld is de winnende aanpak voor het diagnosticeren van het precancereuze stadium gebaseerd op regelmatige gynaecologische controles.

Tijdens het onderzoek kan de gynaecoloog de Pap-test uitvoeren, een snelle en pijnloze test die precancereuze of kankerachtige laesies in een vroeg stadium kan identificeren en die deel uitmaakt van het nationale kankerscreeningsplan.

Ook kan de gynaecoloog, zoals nu wordt aanbevolen, de HPV-test uitvoeren, een test die direct de aanwezigheid van HPV-DNA detecteert.

Van 25 tot 64 jaar krijgen alle vrouwen gratis een van deze twee screeningstesten aangeboden, die regelmatig om de drie jaar (Pap-test) of vijf jaar (HPV-test) moeten worden herhaald indien van een negatief resultaat, of vaker in speciale gevallen.

Sinds enkele jaren bestaat er ook een ander wapen tegen het papillomavirus: een vaccin dat in staat is om de twee meest voorkomende HPV-typen die verantwoordelijk zijn voor de meeste baarmoederhalskanker (HPV16 en HPV18) en ook andere minder frequente soorten af te weren.

In Italië wordt het vaccin nu aanbevolen en gratis aangeboden aan meisjes en jongens van twaalf jaar.

Het is ook belangrijk om te onthouden dat vaccinatie de preventie van alle HPV-gerelateerde kankers kan garanderen, zoals die van de vagina, vulva, anus, hoofd en nek.

Diagnose van baarmoederhalskanker

gerelateerde berichten

Gezondheidsuitgaven in Italië: een groeiende last voor huishoudens

11-2024-XNUMX

Volièrewaarschuwing: tussen virusevolutie en menselijke risico's

4-2024-XNUMX

Een dag in het geel tegen endometriose

28-2024-XNUMX

Hoop en innovatie in de strijd tegen alvleesklierkanker

27-2024-XNUMX

Baarmoederhalskanker kan in een zeer vroeg of zelfs precancereus stadium worden gediagnosticeerd als er regelmatig wordt gescreend met een uitstrijkje of HPV-test.

Op basis van de testresultaten kan de arts vervolgens bepalen hoe agressief een mogelijke precancereuze afwijking waarschijnlijk zal zijn en een effectievere interventiestrategie bepalen.

Als er afwijkingen worden gevonden, kan de arts vervolgonderzoek voorschrijven, zoals colposcopie, een onderzoek dat slechts enkele minuten duurt, pijnloos is en wordt uitgevoerd door de gynaecoloog op de polikliniek.

Kleinere laesies kunnen ook tijdens colposcopie worden verwijderd om het risico te elimineren dat ze zich ontwikkelen tot kanker.

Als er een diagnose van baarmoederhalskanker is, kunnen tests zoals computertomografie (CT), magnetische resonantiebeeldvorming of positronemissietomografie (PET) worden voorgeschreven om de omvang van de tumor nauwkeuriger te bepalen.

Stap

Baarmoederhalskanker kan worden ingedeeld in vier stadia (I tot IV), afhankelijk van hoe ver het zich in het lichaam heeft verspreid.

Net als bij andere soorten kanker geldt: hoe lager het stadium, hoe minder wijdverspreid de ziekte en hoe groter de kans op genezing.

Hoe te behandelen

De keuze van de behandeling hangt voornamelijk af van het stadium van de ziekte op het moment van diagnose, maar is ook gebaseerd op andere criteria zoals de algemene gezondheid, leeftijd en behoeften van de persoon.

Daarnaast wordt vaak een combinatie van twee of meer behandelingen gebruikt om een maximale effectiviteit te bereiken.

Chirurgie is een van de mogelijke keuzes en het type interventie varieert afhankelijk van de verspreiding van de ziekte.

In de vroegste stadia, wanneer de tumor zich in een pre-invasieve fase bevindt, kan cryochirurgie of laserchirurgie worden gebruikt, waarbij respectievelijk koude of een laserstraal wordt gebruikt om de zieke cellen te bevriezen of te verbranden.

Wanneer de tumor iets meer diffuus is, maar nog steeds beperkt tot een beperkt gebied van de baarmoederhals, kan de keuze vallen op de zogenaamde conisatie, een operatie waarbij een kegeltje weefsel bij de laesie wordt verwijderd zonder de functie van het orgaan en de mogelijkheid om kinderen te krijgen.

Als de tumor daarentegen groter is, gaan we over tot hysterectomie, een operatie waarbij de baarmoeder, lymfeklieren, eileiders en eierstokken worden verwijderd.

Radiotherapie, waarbij tumorcellen worden bestraald, is een geldige behandeling voor lokaal gevorderde ziekte, meestal in combinatie met chemotherapie (radiochemotherapie).

Naast de traditionele radiotherapie, waarbij de stralingsbron extern is, wordt ook brachytherapie toegepast, het inbrengen van kleine, straling uitzendende eicellen in de baarmoeder.

Zowel externe therapie als brachytherapie houden het voortplantingssysteem intact en hebben in veel gevallen geen invloed op het vermogen om een normaal seksleven te leiden.

Een derde optie voor de behandeling van baarmoederhalskanker (wel gereserveerd voor gevorderde of invasieve vormen) is chemotherapie: verschillende geneesmiddelen tegen de tumor worden intraveneus toegediend, vaak in combinatie, waaronder cisplatine, paclitaxel en het anti-angiogenese bevacizumab.

Immunotherapie met geneesmiddelen zoals pembrolizumab, atezolizumab, nivolumab, ipilimumab-nivolumab, wordt onderzocht voor de behandeling van baarmoederhalskanker en wordt beschouwd als een veelbelovende optie bij deze ziekte, die in meer dan 90 procent van de gevallen het PD-L1-molecuul tot expressie brengt, het doelwit van sommige van de immunotherapeutische geneesmiddelen die vandaag beschikbaar zijn.

In de VS is pembrolizumab al goedgekeurd door regelgevers (Food and Drug Administration; FDA) voor de behandeling van PDL-1-positieve gevorderde/gemetastaseerde baarmoederhalskanker.