Psychopathie: wat wordt bedoeld met psychopathische stoornis?

By Cristiano Antonino On Juli 20, 2023

Psychopathische stoornis (psychopathie) wordt gekenmerkt door een aanhoudend patroon van antisociaal gedrag dat begint in de kindertijd

Het is de eerste persoonlijkheidsstoornis die historisch wordt erkend in de psychiatrie en kan bogen op een lange klinische traditie.

Het wordt gekenmerkt door een reeks interpersoonlijke, affectieve en gedragsfactoren die hieronder worden vermeld:

Spraakzaamheid / oppervlakkige charme: de psychopaat is vaak een grappige en prettige gesprekspartner, in staat om onwaarschijnlijke maar overtuigende verhalen te vertellen, die hem in de ogen van anderen in een goed daglicht stellen;
Grandioos zelfgevoel: Psychopathie wordt gekenmerkt door een hoge dunk van de eigen waarde en kenmerken;
Behoefte aan prikkels/neiging tot verveling: de psychopaat verveelt zich snel en heeft de neiging om gedrags- of emotionele reactivering te zoeken door riskant gedrag aan te nemen;
Pathologisch liegen: heeft meestal een opmerkelijke bereidheid en vermogen om te liegen;
Manipulatie: hij kan fraude gebruiken om anderen te bedriegen, te bedriegen of te manipuleren om een persoonlijk doel te bereiken dat als voordelig wordt ervaren;
Afwezigheid van wroeging/schuldgevoel: Psychopathie kan zich manifesteren als een gebrek aan bezorgdheid voor de negatieve gevolgen van iemands acties;
Oppervlakkige affectiviteit: emoties zijn vaak theatraal, oppervlakkig en van korte duur;
Gebrek aan gedragscontrole: de psychopaat kan cholerisch of prikkelbaar zijn, maar ook reageren op frustratie met verbaal agressief gedrag of gewelddadig gedrag;
Impulsiviteit: Een gebrek aan reflectie, planning en voorbedachte rade kan aanwezig zijn bij psychopathie.

Neurobiologische kenmerken van psychopathie

De neurobiologische modellen van psychopathie hebben zich gericht op het eigenaardige functioneren van de limbische en paralimbische structuren, in het bijzonder de amygdala en de ventromediale prefrontale cortex, in een poging licht te werpen op het verband tussen disfuncties in deze gebieden en gebrek/gebrek aan empathie en gedragsregulatie.

Er zijn voornamelijk twee stellingen die hebben geprobeerd uit te leggen waarom mensen met psychopathie normaal gesproken geen empathie en schuldgevoelens ervaren: (a) de empathietekorthypothese (Blair 1995) en (b) die van gebrekkige angst (neiging tot angst) (Hare 1970; Kochanska 1997; Lykken 1995; Patrick 1994).

Volgens de 'empathisch tekort'-hypothese zou er een anomalie zijn in het functioneren van de amygdala waardoor het moeilijk/afwezig zou zijn om de emoties van anderen, zoals angst en verdriet, te herkennen.

Het tweede proefschrift beweert dat er aan de basis van de stoornis een verandering van de amygdala is die zich zou uiten in slechte angst (lage reactie op schadelijke of bedreigende prikkels).

Het zou een onvoldoende gevoeligheid voor straffen impliceren en bijgevolg een beperkte relevantie die wordt toegeschreven aan morele normen.

Emotionele kenmerken van psychopathie

Psychopaten hebben moeite met het verwerken van emotionele informatie en het empathisch reageren op anderen.

Dit tekort zou de basis kunnen zijn van het succes dat deze individuen vaak hebben bij het manipuleren en bedriegen van andere mensen, wat resulteert in overtuiging.

De afwezigheid van emotionele wederkerigheid en empathie, of de vermindering van de intensiteit waarmee emoties worden ervaren en weergegeven, zou het bijzondere overtuigingsvermogen kunnen verklaren dat deze individuen kenmerkt: bij gebrek aan empathie zouden psychopathische mensen in feite beter in staat zijn hun slachtoffer voor te stellen als "een object om te gebruiken", en erin slagen geen wroeging of schuldgevoel te voelen voor de gevolgen van hun daden.

Cognitieve kenmerken van psychopathie

De basisschema's van psychopaten van zichzelf, anderen en de wereld lijken te worden gekenmerkt door starheid en inflexibiliteit: de psychopaat beschouwt zichzelf als sterk en autonoom, terwijl anderen zwak zijn en vatbaar voor uitbuiting (prooi).

Er is typisch een vooroordeel waarbij de kwaadaardige bedoelingen van anderen worden overschat.

De psychopaat zal daarom de neiging hebben om maximale aandacht te schenken, waardoor het risico op slachtofferschap en zelf agressor worden tot een minimum wordt beperkt.

Wetenschappelijke literatuur heeft het vermogen tot moreel oordeel in psychopathie onderzocht, in een poging te begrijpen of de persoon die door dit probleem wordt getroffen, in staat is om onderscheid te maken tussen "wat goed is" en "wat moreel verkeerd is".

Onderzoeksresultaten hebben duidelijk gemaakt hoe mensen die lijden aan psychopathie voornamelijk utilitaire persoonlijke morele oordelen vertonen: dit zou de neiging verklaren om sociale regels en normen te overtreden om er zelf voordeel uit te halen.

Volgens dit perspectief zou de psychopaat over het algemeen hypergeconcentreerd zijn op het doel en als gevolg daarvan geen rekening houden met de 'morele' kosten van zijn eigen gedrag.

De rol van empathie bij psychopathie

Empathie oefent normaal gesproken een remmend effect uit op agressief gedrag, aangezien het een gedeelde affectieve ervaring tussen twee mensen vertegenwoordigt.

Volgens Feshbach en Feshbach (1969) zijn individuen die in staat zijn om het perspectief van de ander nauwkeurig in te nemen, meer geneigd om prosociale acties uit te voeren in plaats van agressief gedrag.

De moeilijkheid die bij psychopathische proefpersonen wordt waargenomen bij het weergeven en 'voelen' van de emotionele ervaring van de ander, is door andere geleerden geïnterpreteerd als het gevolg van een actieve en bewuste afleiding van de blik van het slachtoffer, die de antisociale persoon vrijwillig toepast om de natuurlijke activering van prosociale gevoelens te remmen en daardoor een koude en voldoende afstandelijke houding te kunnen behouden.

Het vermogen om de angst of het verdriet van een ander te begrijpen, gaat niet noodzakelijkerwijs gepaard met een positieve houding: de empathische weerklank van het lijden van anderen kan zelfs ten dienste staan van 'immorele' verlangens.

Hieruit volgt dat psychopaten, in plaats van een gebrek aan empathie te hebben, 'asociale doelen' zouden kunnen hebben en niet zoveel waarde zouden hechten aan de representatie van het lijden van de ander, hetzij empathisch of intellectueel, in plaats van aan de representatie van hun eigen persoonlijke doel (Mancini, Capo en Colle, 2009).

Evolutionaire paden van de psychopathische persoonlijkheid

De ontwikkelingsgeschiedenis van psychopathische personen wordt over het algemeen gekenmerkt door disfunctionele opvoedingservaringen, zoals beschreven door Patterson et al. (1991; 1998).

Volgens de "dwangtheorie" wordt psychopathisch gedrag binnen het gezin aangeleerd en vervolgens gegeneraliseerd naar andere contexten en situaties. Het onwillige gedrag van kinderen zou een gevolg zijn van dwingende interacties tussen ouders en kinderen.

Enkele voorbeelden van disfunctioneel ouderschap zijn: inconsequente of juist te strenge discipline; weinig toezicht en toezicht; onvoldoende uiting van genegenheid; hoog aantal negatieve verbalisaties en hoge uitgedrukte emotionaliteit (Cornah et al. 2003; Portier en Day 2007).

Onderzoek door Patterson en collega's (1991) toont aan dat de ouders van proefpersonen met psychopaten zelden een significante en voorwaardelijke straf opleggen voor het agressieve en niet-coöperatieve gedrag dat ze willen verminderen, bovendien geven ze het kind geen instructies door middel van aversieve stimuli.

Als ze dat doen, gebeurt dit op de emotionele golf van het moment (boze houding, overdrijving van de straf die vervolgens wordt ingetrokken, inconsistentie bij het omgaan met onvoorziene gebeurtenissen, enz.).

Longitudinale studies uitgevoerd door Patterson en medewerkers (1998) hebben ook aangetoond dat de zojuist beschreven dwingende interacties tussen ouders en kinderen agressieve relaties met leeftijdsgenoten en aansluiting bij afwijkende groepen in de adolescentie voorspellen.

Implicaties voor de behandeling van psychopathie

Vanuit het oogpunt van prognose en behandeling is waargenomen (Robbins, Tipp, Przybeck, 1991) dat antisociale en psychopathische neigingen in de loop van de jaren de neiging hebben op natuurlijke wijze af te nemen, vooral wanneer ze ouder zijn dan 1999 jaar (Black, XNUMX) en dat criminele acties of in ieder geval gewelddadige misdaden doorgaans afnemen.

De gedragscomponenten van psychopathie hebben meestal meer baat bij behandeling dan de persoonlijkheidskenmerken die kenmerkend zijn voor de stoornis (Dazzi & Madeddu, 2009).

Het vermogen om empathie te voelen kan een cruciaal element zijn voor een gunstigere prognose (Streeck-Fisher, 1998) bij de behandeling van psychopathie.

We hebben gezien hoe het lage schuldgevoel van psychopathische proefpersonen en de lage neiging om sociale en ethische normen te respecteren ook kan worden verklaard als het resultaat van bepaalde evolutionaire ervaringen die de proefpersoon vatbaar hebben gemaakt voor het creëren en handhaven van specifieke doelen en overtuigingen, zoals:

neiging om anderen als vijandig, oneerlijk en afwijzend te beschouwen;
ervaring van autoriteit als oneerlijk en ontoereikend voor de rol (overmatig controlerend of laks en ongeïnteresseerd);
investering in dominantie en afkeer van heteronomie;
ervaringen van niet-erbij horen en diversiteit ten opzichte van de algemene groep leeftijdsgenoten.

Het is duidelijk dat het trouwen met de stelling van het 'structurele tekort' van psychopathie of die gebaseerd op doelen en overtuigingen, talrijke verschillen op klinisch niveau met zich meebrengt.

Het lage schuldgevoel beschouwen als het effect van specifieke ervaringen met de overheid en met leeftijdsgenoten, in plaats van als de uiting van een cognitief tekort, impliceert in feite de voorkeur voor rehabilitatie-interventies gericht op het herstel van deficiënte mentale functies (training gericht op theory of mind en empathie), specifieke procedures gericht op:

de proefpersoon ertoe brengen de aard en de redenen voor zijn eigen gedrag te begrijpen door een overzicht van zijn eigen evolutionaire geschiedenis;
meer positieve ervaringen met autoriteit bevorderen (bijvoorbeeld de beschermende en toezichthoudende functie benadrukken met betrekking tot wederzijdse rechten en plichten);
actie-reactie contingenties beheren om de gevolgen van de actie zeker en voorspelbaar te maken, zowel met betrekking tot de "straffen" (zekerheid van de straf) als de verdiende "winsten";
vijandige attributiebias verminderen;
moedig de constructie van een sociale rol aan (houdingen, vaardigheden, enz.) die nuttig zijn voor het bevorderen van verbondenheid en samenwerking;
om het plezier en de functionaliteit van affiliatie en prosocialiteit te ervaren;
persoonlijke waarde en een goed imago verbinden met ethisch gedrag

Essentiële bibliografie

Blair, R., Jones, L., Clark, F. en Smith, M. (1997). Het psychopathische individu: een gebrek aan reactievermogen nood signalen? Psychofysiologie 34, 192–8.

Crittenden, PM (1994). Nuove prospective sull'attaccamento: Teoria e pratica in famiglie ad alto rischio. Guerini, Milaan.

Mancini, F. & Gangemi, A. (2006). De rol van verantwoordelijkheid en angst voor schuld bij het testen van hypothesen. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry 37 (4), 333-346.

Moffitt, TE (1993). Adolescentie-beperkt en levensloop-persistent antisociaal gedrag: een ontwikkelingstaxonomie. Psychologisch overzicht 100, 4, 674-70.

Patterson, GR, Capaldi, D. & Bank, L. (1991). Een vroeg startersmodel voor het voorspellen van delinquentie. In DJ Pepler en KH Rubin (red.), De ontwikkeling en behandeling van agressie bij kinderen. Erlbaum, New York.